R. de Meijer, W. van Westrenen, V. Anisichkin - Het ontstaan van de maan uit de aarde
het ontstaan van de maan
In dat geval vormen de aarde en de maan samen een dubbelplaneet, waarbij de maan als het kleinste deel 0,12 keer de grootte van de aarde heeft. De plaats waar de explosie heeft plaatsgevonden die tot de vorming van de maan heeft geleid, zou de Stille Oceaan kunnen zijn.
Als hun theorie juist is, dan is dit een bevestiging van wat in de esoterische literatuur al bekend was. Door Jakob Lorber werd halverwege de 19e eeuw al beschreven dat de maan uit de aarde afkomstig is. Later beschreven Max Heindel en Rudolf Steiner dezelfde gebeurtenis na helderziende waarneming.
Inhoud
- Esoterie
1. J. Lorber - Aarde en Maan
Eerste deel - Hoofdstuk 13 - De aarde als man en vrouw
Tweede deel - Hoofdstuk 1 - Wezen en bestemming van de maan.
2. M. Heindel - De wereldbeschouwing der Rozenkruisers. Hfdst. 12 De ontwikkeling op aarde.
3. R. Steiner - De wetenschap van de geheimen der ziel, Uitscheiding van de maan
- Natuurwetenschap
4. Theorie: oververhitte aarde boerde de maan op, De Volkskrant 22-11-2007
5. De maan ontstaan door een nucleaire explosie? Scientias 28-01-2010
6. Twijfel over ontstaan van de maan, Scientias 26-03-2012
7. Mot om de maan, Noorderlicht 07-05-2013
8. Een explosieve maanhypothese, Kennislink 08-05-2013
9. Steeds waarschijnlijker dat de maan uit de aarde is ontstaan, Nat. Geographic Society 17-07-2013
10. De uitworptheorie volgens prof. dr. Wim van Westrenen en prof. em. Rob de Meijer
1. J. Lorber - Aarde en Maan
Voorwoord
Zoals alle werken van Jakob Lorber moet ook het boek Aarde en Maan geheel vanuit de geest worden gelezen. Dit vereist een veelzijdige levensbeschouwing, anders dan de eenzijdige beschouwing van de schepping door veel natuurwetenschappers, die alleen de stoffelijke helft van de schepping in ogenschouw willen nemen.
Eerste deel - Hoofdstuk 13 - De aarde als man en vrouw (blz. 60-61)
[...]
(5) Daar de aarde, net als de mens en het dier, ook de eigenschap van de nier vertoont [naast die van de andere organen], die door iedereen gemakkelijk is waar te nemen, kan men zich ook afvragen of de aarde niet tot opwekking van nieuw leven in staat is. Zeker is zij dat en wel op velerlei wijze, en op een heel andere rnanier dan een mens, dier of plant.
(6) Vanwege haar bijzondere aanleg is de aarde een soort hermafrodiet (als een wezen dat het mannelijke en vrouwelijke beide in zich heeft) te beschouwen. Ze lijkt in dit opzicht op de eerste mens [ha Adam], die oorspronkelijk ook man en vrouw in zich verenigde, en ze lijkt ook op de volmaakte geesten in de hemel, die ook mannelijk en vrouwelijk volkomen één zijn.
(7) Dit vooraf te bepalen is nodig om het volgende beter te kunnen begrijpen. Daar de aarde tot voortplanting in staat is, vraagt men zich af: hoe en wat wekt ze op en waar bevinden zich haar voornaamste voortplantingsorganen?
(8) Het voornaamste orgaan voor de voortplanting is, evenals bij dieren, de sterk opgezette zuidpool; Volgens dit voortplantingsorgaan is de aarde vrouwelijk, omdat ook de hele zuidpool negatief is gelijk het vrouwelijk wezen, dat ook negatief staat tegenover het positief polaire, mannelijke wezen. De aarde, van dit standpunt uit als vrouw bekeken, is dan niet zelf tot opwekking in staat, maar is in staat de verwekking te ontvangen. Nu vraagt men zich af: Wie verwekt dan bij de aarde? Antwoord: De zon, door zijn tegengesteld polaire kracht. En wat brengt hij voort of wat heeft hij voortgebracht?
(9) Het belangrijkste kind dat op deze wijze is voortgebracht, is de maan, die het oudste kind is van deze tellurische (aardse) vrouw.
(10) Heeft ze nog meer van dergelijke kinderen? - O ja, een grote hoeveelheid kometen, die door hun geboorte deels in de etherruimte kwamen en daar rondcirkelen. Voor een ander deel echter zijn zulke kinderen, die uit de verwekking worden geboren, de bijna dagelijks - en meestal in de tijd dat dag en nacht even lang zijn - haast talloos te voorschijn komende zogenaamde 'vallende sterren'. Dat ze niets anders zijn dan uit de aarde nieuw geboren kleine, komeetachtige planeetjes, bewijst hun ellipsvormige baan en hun ronde vorm; daarvan kan het menselijk oog de grootte waarnemen als ze in de nabijheid van de aarde komen. Deze planeetjes worden echter door de aarde, evenals al haar andere nakomelingen, weer 'opgegeten', gelijk als beschreven wordt in de fabel van Saturnus, die al zijn kinderen verslond.
(11) Waar vandaan en waaruit worden deze kinderen dan uit de aarde geboren? De aarde heeft zeer veel geboorte-kanalen. Het hoofdgeboortekanaal bevindt zich in het midden van de Stille Oceaan, niet ver van de evenaar in de streek van de eilandengroep der zogenaamde Taiti en Otahaiti; van deze plaats uit werd eens de maan van de aarde gescheiden en daarna een nogal grote hoeveelheid van nog bestaande kometen.
Tweede deel - Hoofdstuk 1 - Wezen en bestemming van de maan.
(1) Wat de maan betreft, dit is een vast hemellichaam, meer nog dan de aarde; zij is in zeker opzicht een kind van de aarde, dat wil zeggen dat zij uit bestanddelen van de aarde is gevormd. (blz. 290)
2. M. Heindel - De wereldbeschouwing der Rozenkruisers. Hfdst. 12 De ontwikkeling op aarde.
In het begin van het Lemurische tijdvak hadden de achterblijvers het door hen bewoonde gedeelte van de aarde zodanig gekristalliseerd, dat het een kolossaal brok uitgedoofde steen leek in de anders nog zo zachte en vurige aarde. De wezens daarop waren een hinderpaal en belemmering [voor de anderen] en daarom werden zij met het door hen gekristalliseerde gedeelte van de aarde onherroepelijk in de ruimte uitgeworpen. Zó ontstond de maan. (blz. 220)
Toen de aarde van de zon werd gescheiden en kort daarna de maan afwierp... (blz. 223)
3. R. Steiner - De wetenschap van de geheimen der ziel; Uitscheiding van de maan
Toen geschiedde er iets, wat aan de gehele ontwikkeling een andere richting gaf. Al wat in de vaste Aardestof tot blijvende verharding kon bijdragen, werd uitgescheiden. Onze tegenwoordige Maan verliet toen de Aarde.
terug naar de Inhoud
-------------------------------
4. Theorie: oververhitte aarde boerde de maan op.
De Volkskrant, 22-11-07
Amsterdam
Is de maan ontstaan toen de aarde 4,5 miljard jaar geleden even overkookte in een uit de hand gelopen inwendige kernreactie? Twee Nederlandse onderzoekers denken daarvoor aanwijzingen te hebben.
In het maandblad Natuurwetenschap en Techniek dat deze week verschijnt, stellen zij dat dat het ontstaan van de maan beter verklaart dan de gangbare theorie: een botsing van de oeraarde met een onbekende andere planeet. Daarvoor lijken de maangesteenten bijvoorbeeld te veel op die van de aarde.
Volgens de Groningse nucleair-fysicus Rob de Meijer en de Amsterdamse petroloog Wim van Westrenen bevinden zich binnenin de aarde op de overgang van de aardmantel naar de aardkern, op zo'n 3000 kilometer diepte, zoveel uranium en thorium dat er kernreacties kunnen optreden.
Volgens hun berekeningen kan dat miljarden jaren geleden hebben geleid tot een plaatselijke oververhitting. Daardoor werd een deel van de gesteenten zelfs gasvormig en brak los als een bel materiaal, die in de ruimte weer condenseerde. Sindsdien bevindt die zich als de maan in een baan om de aarde.
Volgens de Meijer herbergt de aarde nog steeds een dergelijke natuurlijke kernreactor in haar binnenste. Hij wil het bestaan daarvan aantonen door deeltjes te merken die door de kernreactie worden geproduceerd. Daarvoor wordt nu een detector ontworpen. De onderzoekers noemen in het blad overigens de kans dat zich nogmaals zo'n catastrofale oververhitting voordoet, gering.
In het artikel uiten andere geofysici overigens twijfels aan de nieuwe theorie over de geboorte van de maan. Ook bij een botsing met een andere planeet kan een stuk van de aarde zijn losgerukt, zonder dat daarin veel onaards materiaal is gemengd.
terug naar de Inhoud
5. De maan ontstaan door een nucleaire explosie?
Scientias, 28-01-2010, auteur: Tim Kraaijvanger
De maan is één van de bekendste objecten aan de avondhemel, maar niemand weet hoe dit object is ontstaan. Een nieuwe theorie suggereert dat de maan is ontstaan door een nucleaire explosie in de mantel van de aarde en niet door de botsing van een massief object met de aarde, zoals voorheen werd gedacht.
Het probleem met de inslagtheorie is dat tachtig procent van de maan uit materiaal van het inslagobject moet bestaan en twintig procent uit materiaal van de aarde. Tot nu toe hebben wetenschappers echter alleen materiaal gevonden dat geheel overeen komt met gesteente van de aarde.
Een hypothese is dat de aarde en de maan begonnen als een snel om haar as draaiende massa van gesmolten steen. De zwaartekracht was iets krachtiger dan de centrifugale krachten. Zelfs een kleine stoot zou al voldoende zijn geweest om materie in de ruimte uit te werpen, zoals misschien met onze maan is gebeurd. Deze hypothese werd al in 1879 bedacht door George Darwin, de zoon van Charles Darwin. Wetenschappers deden 130 jaar lang niets met die theorie, omdat ze niet konden bedenken welke energiebron een brok aarde ter grootte van de maan in de ruimte zou kunnen werpen.
Wetenschappers Rob de Meijer (Universiteit van Wes-Kaapland) en Wim van Westrenen (Vrije Universiteit van Amsterdam) weten mogelijk het antwoord. De centrifugale krachten zorgden ervoor dat zware elementen - zoals thorium en uranium - zich rond de evenaar en op de grens van de mantel en de kern ophoopten. Als de hoeveelheden van deze radioactieve elementen groot genoeg waren [de z.g.n. kritische massa], zou dit kunnen leiden tot een nucleaire kernreactie met een enorme explosie als gevolg.
De Meijer en Van Westrenen berekenden dat de concentratie aan radioactieve elementen hoog genoeg kon zijn om een nucleaire reactie te veroorzaken. De aarde was dan een natuurlijke nucleaire georeactor die explodeerde en een brok ter grootte van de maan in de ruimte wierp. Dit verklaart de identieke samenstelling van de maan en de aarde.
Hoe is de hypothese te bevestigen? Wel, zo'n explosie zou de isotopen xenon-136 en helium-3 achter moeten laten. Als wetenschappers die op de maan weten te vinden, dan lijkt dit een grote stap in de juiste richting. Er is één maar: ook de zon strooit met deze deeltjes, dus het hoeft niet per se van een nucleaire explosie afkomstig te zijn. Er moet dus ín de korst van de maan worden gezocht.
Bron: "The Moon may have formed in a nuclear explosion" - Physorg
terug naar de Inhoud
6. Twijfel over ontstaan van de maan
Scientias. Geschreven door Caroline Hoek op 26-03-2012
Was het wel een inslag op aarde die uiteindelijk leidde tot de totstandkoming van de maan? De twijfel overheerst na nieuw onderzoek.
Verondersteld wordt dat heel lang geleden een planeet genaamd Theia op de aarde insloeg. Deze planeet was ongeveer zo groot als Mars en richtte nogal een ravage aan. De vele brokstukken die van de aarde en Theia afkomstig waren, klonterden uiteindelijk samen en vormden de maan. Zo verklaren onderzoekers al enige tijd de totstandkoming van de maan. Maar een nieuwe studie in Nature Geoscience trekt die theorie in twijfel.
Wanneer de aarde en Theia daadwerkelijk met elkaar zijn gebotst, dan zou men verwachten dat de brokstukken die de maan vormden zowel van de aarde als van Theia afkomstig zijn. Maar toen de wetenschappers titaniumisotopen in maanstenen vergeleken met die in aards gesteente, ontdekten ze iets opvallends. De verhoudingen van de isotopen op aarde en op de maan zijn vrijwel identiek aan elkaar. Met andere woorden: er is tot nu toe geen spoor van Theia terug te vinden.
Het is dan ook maar zeer de vraag of de theorie omtrent de aarde, de maan en Theia wel klopt. Maar als dat zo is, hoe is de maan dan ontstaan? Het lijkt erop dat maanstenen bestaan uit hetzelfde materiaal als de mantel van de jonge aarde. Mogelijk is een deel van de mantel de ruimte ingeslingerd doordat de aarde door toedoen van een voorbij vliegend hemellichaam sneller ging draaien. Maar dat is allemaal speculatie.
terug naar de Inhoud
7. Mot om de maan - Omstreden theorie over de geboorte van een hemellichaam.
Noorderlicht. Door Frederique Melman, 07-05-2013
De maan heeft een mooie uitstraling, maar in het onderzoek naar het ontstaan van deze steenklomp gaat het er helemaal niet zo zuiver aan toe.
Baarde de aarde de maan uit zichzelf?
Matchfixing. Dat is waar het hachelijke avontuur het meest aan doet denken. Dan hebben we het niet over Juventus of AC Milan, maar over wat twee Nederlandse wetenschappers hebben meegemaakt in hun poging hun controversiële idee over het ontstaan van de maan gepubliceerd te krijgen. "Ik ben nog steeds verbijsterd en heel boos," zegt Wim van Westrenen (39, Vrije Universiteit).
Bijna vijf jaar heeft het hem en zijn collega Rob de Meijer (72, Stichting Earth, Universiteit van Wes-Kaapland) gekost. Woensdag 8 mei verschijnt hun onderzoek dan eindelijk in het vaktijdschrift Chemical Geology. Wie zat hen dwars?
Zijn smalle lange werkkamer in Amsterdam lijkt net een geologisch minimuseum. Kasten, rekken, zijn bureau, alles ligt bezaaid met grote brokken steen en mineraal. "Deze is de favoriet van mijn dochtertjes." Van Westrenen houdt een wit doorzichtige kei omhoog. "Zoutsteen. Als ze hier zijn, proeven ze er graag even aan."
Als een puistje
Wim van Westrenen is stenendeskundige. Hij onderzoekt de herkomst en historie van gesteenten. Maanstenen in het bijzonder. Al eeuwen breken mensen het hoofd over hoe die steenklomp is ontstaan. "Maar begrijpen doen we het nog steeds niet," lacht hij. Wel zijn er tal van maffe, soms waanzinnige maanverhalen. Zo dacht ene meneer Kerkhof dat door de inslag van de komeet Salvator Mundi het continent maanland van de aarde werd geschept en aan de hemel belandde. In 1879 opperde George Darwin, de zoon van evolutiebioloog Charles Darwin, dat de maan uit de toen nog vloeibare aarde was gestulpt. Als een puistje dat je uitknijpt, dat vervolgens tegen de spiegel, of in dit geval in de ruimte spat. Nou is het creatieve moment in de wetenschap vaak de wilde hypothese. "Maar dit idee was toentertijd zo bizar, dat het direct in de prullenbak verdween," zegt Van Westrenen.
De belangrijkste theorie van de afgelopen vijftig jaar is die van Alastair Cameron en William Ward. Volgens deze twee sterrenkundigen ontstond de maan door een enorme botsing tussen de aarde en Theia, een hypothetisch hemellichaam ter grootte van Mars. Brokstukken van de aarde en Theia spatten de ruimte in en vormden samen de maan.
380 kilo maanstenen
"Dat was een aannemelijke theorie," zegt Van Westrenen. "En ik was zelf lange tijd aanhanger van dit idee. Totdat we vanaf 2007 meer leerden over de stenen die deze jongens mee naar de aarde namen." Hij wijst naar een foto boven zijn bureau. Een plaatje van astronaut Buzz Aldrin op de maan, genomen door zijn buddy Neil Armstrong. De mannen van de Apollo 11-missie namen zo'n 380 kilo maanstenen mee naar huis. Die liggen in een kluis bij de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA. Een enkeling mag er onderzoek naar doen. Dan komen een paar milligram steentjes per vliegtuig en met voortdurende bewaking naar je toe. "Nu blijkt dat al die maanstenen als twee druppels water op de aarde lijken," zegt Van Westrenen. Geen spoor van Theia dus.
Exit Cameron en Ward. En daar hebben we George Darwin weer. Zijn puistjestheorie was misschien toch niet zo gek. "Alleen draaide de aarde vierenhalf miljard jaar geleden niet snel genoeg om een vloeibare druppel af te scheiden", aldus Van Westrenen. Wat zou die druppel een zetje hebben kunnen geven? Van Westrenen kwam in contact met nucleair geofysicus Rob de Meijer. Na lang rekenen en voortdurend schieten op hun eigen studie, was er volgens de twee heren maar één mogelijkheid: een zeer krachtige, natuurlijke kernexplosie in het binnenste van de aarde.
In de aarde, op een diepte van bijna drieduizend kilometer, zitten grote ophopingen van onder meer uranium en plutonium, de stoffen die kerncentrales gebruiken om energie op te wekken. "Stel je nu de kerncentrale van Borssele voor, maar dan tienduizend keer krachtiger," zegt De Meijer. "Dan heb je een zeer krachtige, natuurlijke kernreactor." In het Afrikaanse land Gabon is eerder overtuigend bewijs gevonden voor het vroegere bestaan van iets dergelijks. We zitten er misschien bovenop. Van Westrenen: "Maar wees gerust, het is niet zo dat de aarde morgen zal ontploffen."
Prachtig kerstcadeau
Ze sturen hun manuscript eerst naar Nature, dan naar Earth, Moon and Planets, vervolgens naar Physics of the Earths and Planetary Interiors. Maar het wachten duurt lang en de reviewers, anonieme recensenten, wijzen hun studie keer op keer af. Chemical Geology dan. Na weer een ongebruikelijk lange wachttijd, negen maanden deze keer, krijgen de heren op 21 december 2012 het verlossende antwoord: geaccepteerd. Van Westrenen: "Een prachtig kerstcadeau." Maar op 21 januari, hun studie staat dan zoals gebruikelijk online, krijgt hij een telefoontje van het tijdschrift. Er waren anonieme klachten. Het tijdschrift trekt het artikel terug. "Hoogst ongebruikelijk," vertelt De Meijer. Wat waren die klachten? Van Westrenen opent zijn e-mail: "Er is geen ander maanmodel nodig. En, publicatie van dit manuscript, in welke afgeleide vorm dan ook, is een schande voor het tijdschrift."
"Dit is gewoon censuur," zegt Van Westrenen boos. Gelukkig heeft het tijdschrift, na wat aanpassingen, besloten om het manuscript alsnog te plaatsen. De twee onderzoekers weten niet wie de reviewers zijn. Het blijft dus gissen wat er aan de hand is. Maar volgens Van Westrenen zijn ze tegen de muur van de gevestigde orde aangelopen. "Hier spelen mogelijk grote belangen," gaat De Meijer door. "Concurrenten die aan het botsingsmodel werken zien straks wellicht hun onderzoeksgeld ervoor en hun carrière verdampen."
"Wij staan open voor discussie. Graag zelfs. Maar wel op inhoudelijke gronden," zegt De Meijer. Van Westrenen is blij dat hun manuscript nu geaccepteerd is. Maar de zaak heeft ook een keerzijde. Een aantal mensen is not amused. En die zullen als reviewers in de toekomst ook ander onderzoek van hem beoordelen. "Daar zou ik wel eens last van kunnen hebben."
terug naar de Inhoud
8. Een explosieve maanhypothese
Kennislink, 08-05-2013
Het klinkt misschien als een verrassing, maar de wetenschap weet nog niet hoe onze eigen maan is ontstaan. De bestaande modellen gaan uit van een botsing tussen de jonge aarde en een planeet ter grootte van Mars. Die modellen kunnen heel goed de huidige beweging van het aarde-maan-systeem verklaren. Maar ze hebben geen verklaring voor het feit dat de samenstelling van de maan zo lijkt op die van de aarde.
"En dus hebben we nieuwe modellen nodig," zegt Rob de Meijer, emeritus hoogleraar Nucleaire Geofysica van de Rijksuniversiteit Groningen. In een artikel dat op 8 mei verscheen in het tijdschrift Chemical Geology betoogt De Meijer, samen met zijn collega's Wim van Westrenen (Vrije Univeriteit) en Vladimir Anisichkin (Russische Academie van Wetenschappen), dat de maan uit de aarde is ontstaan door een nucleaire explosie in het binnenste van onze planeet.
"Modellen die uitgaan van een botsing voorspellen dat 80 procent van de maan afkomstig is van de onbekende planeet en slechts 20 procent van de aarde," legt De Meijer uit. Maar de maanstenen die tijdens de Apollo-missies werden meegenomen, spreken dit tegen. Hun samenstelling lijkt sterk op die van gesteenten waaruit de mantel van de aarde is gemaakt.
Kan het dan niet zo zijn dat de onbekende planeet gewoon sterk op de aarde leek? Dat is onwaarschijnlijk, denkt De Meijer. Modellen die planeetvorming beschrijven sluiten het ontstaan van planeten met een nagenoeg identieke samenstelling uit [Die gesteentevorming hangt samen met de afstand tot de zon].
Natuurlijke kernreactoren
Wat kan er dan zijn gebeurd? Voor hun antwoord grijpen De Meijer en Van Westrenen terug op een idee dat ze eerder hebben gebruikt: het bestaan van natuurlijke kernreactoren diep in de aarde. Wanneer de concentratie uranium een kritieke waarde overschrijdt, kan kernsplijting plaatsvinden.
Er is bewijs dat natuurlijke thermische kernsplijtingreactoren in het verleden actief zijn geweest op of nabij het aardoppervlak, bijvoorbeeld in Gabon. De Meijer denkt dat natuurlijke (snelle kweek) reactoren ook aanwezig kunnen zijn in het binnenste van de aarde, op de grens van mantel en kern.
Als dat inderdaad zo is, kan een exploderende natuurlijke kernreactor dan een deel van de aarde de ruimte in hebben geblazen, waarna de brokstukken de maan vormden? "Iets dergelijks is al voorgesteld door George Darwin, aan het eind van de negentiende eeuw," vertelt De Meijer.
George Darwin (de tweede zoon van Charles Darwin) meende dat veel snellere rotatie van de jonge aarde, gecombineerd met de getijdekrachten die de zon uitoefende op de nog redelijk vloeibare planeet, voldoende was om de maan te laten afsplitsen. Maar latere berekeningen lieten zien dat de rotatiesnelheid dan vele malen hoger moet zijn geweest dan aannemelijk is.
Maar wat als de oorzaak niet de trekkracht van de zon was, maar een nucleaire duw van binnenuit? Hier verschijnt Vladimir Anisichkin op het toneel. Hij rekende tijdens de Koude Oorlog aan de schokgolf die een waterstofbom veroorzaakt. En hij kon laten zien dat een exploderende natuurlijke kernreactor een schokgolf kan veroorzaken, die voldoende krachtig is om een stuk aarde weg te blazen.
Dat lukt bovendien bij een rotatiesnelheid van 5,8 uur per omwenteling voor de proto-aarde, wat past bij de huidige eigenschappen van het aarde-maan-systeem. Een kernexplosie op de rand van de kern en de mantel zou een flink stuk aarde het heelal in blazen, waar de brokstukken zich dan uiteindelijk hebben samengevoegd tot de maan.
Enig voorbehoud
In het artikel in Chemical Geology brengen De Meijer en zijn medeauteurs het verhaal met enig voorbehoud. Maar ze doen ook voorstellen om hun explosieve uitworphypothese te toetsen. De Meijer: "De kernreactie zou de verhouding tussen de isotopen helium-3 en helium-4 beïnvloeden. Het vinden van een overmaat helium-3 op de maan zou ons model ondersteunen."
Een probleem is dat helium-3 op het maan-oppervlak ook ontstaat door inwerking van de straling van de zon. "Daarom hebben we monsters nodig van ongeveer tien meter diepte." Die zijn nu niet beschikbaar. "Maar toekomstige maanmissies kunnen uitsluitsel brengen."
En het is natuurlijk nog nodig om het bestaan van natuurlijke kernsplijtingsreactoren in het binnenste van de aarde aan te tonen. "Samen met de TU Delft willen we computersimulaties gaan maken van de werking van zo'n reactor. We zoeken daar nog een student voor." Verder werkt De Meijer aan de ontwikkeling van een detector voor de antineutrino's die een natuurlijke kernreactor uitzendt.
Bijna acht jaar nadat hij in Groningen met pensioen ging (sindsdien is hij overigens verbonden aan de Western Cape University in Zuid-Afrika) zijn er nog genoeg onderzoeksprojecten om De Meijer bezig te houden. Niet dat hij verder geen interesses heeft: "Het idee voor dit artikel viel mij in tijdens het wieden van onkruid in de tuin."
Artikel:
R.J. de Meijer, V.F. Anisichkin, W. van Westrenen, Forming the Moon from terrestrial silicate-rich material, Chemical Geology, Volume 345, 8 May 2013
terug naar de Inhoud
9. Het wordt steeds waarschijnlijker dat de maan vanuit de aarde is ontstaan.
National Geographic Society. Auteur: Antje Veld, 17-07-2013
Het maanmysterie houdt de wetenschap bezig. Hoe is de maan ontstaan? Het is misschien niet iets waar je dagelijks over nadenkt, maar ook wetenschappers weten het niet precies. De meest gangbare theorie, de botsingstheorie ligt sinds kort onder vuur.
Tot aan de jaren zeventig van de vorige eeuw bestonden er drie theoretische modellen, met alle drie zo hun eigen bezwaren.
1. Het 'binaire model'
Dit model gaat ervan uit dat de maan ongeveer tegelijk en op dezelfde manier is ontstaan als de aarde. Dat betekent eenvoudig gezegd dat de maan miljarden jaren geleden is gevormd uit dezelfde in het heelal rondzwevende stofdeeltjes als waaruit de aarde is ontstaan.
Probleem? De aarde heeft een ijzerhoudende kern en de maan niet. Als ze uit exact hetzelfde materiaal zouden zijn gevormd, is dat natuurlijk vreemd.
2. Het 'splijtingsmodel'
Dit model vermoedt dat de aarde helemaal in het begin zo hard ronddraaide dat hij openspleet en een enorme bol magma eruit werd geslingerd. Dat magma zou vervolgens de maan zijn geworden.
Probleem? De huidige baan van de aarde en die van de maan kloppen niet met de baan die de maan volgens dit model zou moeten hebben.
3. Het 'invangmodel'
Volgens deze theorie zou de zwaartekracht van de aarde de maan een keer hebben ingevangen toen deze vanuit een ander deel van het zonnestelsel voorbijkwam.
Probleem? Deze theorie hield lang stand, totdat Neil Armstrong in 1969 een paar brokstukken van de maan meebracht en deze vrijwel dezelfde mineralen bleken te bevatten als de aarde. Van zo heel ver kon de maan dus niet zijn gekomen.
4. Het 'botsingsmodel'
Om uitsluitsel te bieden, kwamen wetenschappers rond 1970 met een nieuwe theorie. Deze was gebaseerd op het idee dat het gehele zonnestelsel is ontstaan doordat er een soort voorlopers van gasplaneten en rotsplaneten rond de zon zweefden, waar ze langzaam aangroeiden en voortdurend moesten 'vechten' om ruimte. Dat leidde tot botsingen. Tijdens een van die botsingen, waarbij de aarde een andere planeet - 'Theia' genaamd - volledig kapot stootte, zouden de brokstukken zijn samengevoegd tot de maan - behalve de ijzeren kern van de uiteengespatte planeet, want die zou bij de botsing in de aarde zijn ingezogen. Daarom bestaat de maan alleen maar uit gesteente, concludeerden de wetenschappers.
Deze 'botsingstheorie' leek lange tijd de discussie over het ontstaan van de maan te winnen. Maar nu worden ook hierbij vraagtekens gezet. Want na zorgvuldig onderzoek van materie van de maan en van de aarde, blijkt dat zij wat betreft materiaal niet alleen op elkaar lijken, ze zijn zelfs vrijwel identiek.
5. Het 'uitworpmodel'
Het is daarom waarschijnlijker dat de maan vanuit de aarde is ontstaan, dan vanuit brokstukken van een andere planeet. Daarnaast verklaart de botsingstheorie niet waardoor de achterzijde van de maan veel meer bergen kent dan de zijde die we vanaf de aarde kunnen zien; een vraag die wetenschappers ook al lang bezighoudt en waarvan het antwoord misschien nog meer informatie zou kunnen bieden over het ontstaan van de maan.
terug naar de Inhoud
10. De uitworptheorie volgens prof. dr. Wim van Westrenen en prof. em. Rob de Meijer
Maantheorie: Oververhitte Aarde heeft de Maan uitgeworpen
youtu.be video: Nieuw theorie - Het ontstaan van de Maan 3 jun. 2013
https://youtu.be/6GcKmiGQ0yc
Samenvatting van de uitgesproken tekst.
Is de maan ontstaan toen de aarde 4,5 miljard jaar geleden overkookte tijdens een uit de hand gelopen inwendige kernreactie? Een Russische en twee Nederlandse onderzoekers hebben aanwijzingen die het ontstaan van de maan beter verklaart dan de gangbare theorie: een botsing van de oeraarde met een veronderstelde andere planeet, Theia genaamd.
Volgens Rob de Meijer en Wim van Westrenen bevindt zich binnenin de aarde op de overgang van de aardmantel naar de aardkern op zo’n 3000 kilometer diepte zoveel uranium en thorium, dat er spontane kernreacties kunnen optreden. Volgens hun berekeningen kan dat miljarden jaren geleden hebben geleid tot een plaatselijke oververhitting. Daardoor werd een deel van de gesteenten zelfs gasvormig, brak los en condenseerde weer in de ruimte. Sindsdien bevindt dat deel zich als de maan in een baan om de aarde.
Helium 3 en xenon-isotopen
Het blijkt namelijk dat het gesteente van aarde en maan overeenkomen. Hoe zou de maan dan kunnen zijn ontstaan? Door die uitworp van mantelgesteente door een inwendige kernexplosie, veroorzaakt door ophoping van uranium en thorium. Bij splijting van uranium en thorium ontstaan namelijk helium 3 en xenon-isotopen, die in de aardse atmosfeer zijn te vinden; stoffen die normaliter echter niet voorkomen. Dat geeft aan dat zo’n kernsplijting op aarde heeft plaatsgevonden. Maar bovendien is gebleken dat deze stoffen ook op de maan in het gesteente aanwezig zijn, hoewel dat ook door zonnestraling kan zijn veroorzaakt.
Het artikel van beide wetenschappers over dit onderwerp werd beoordeeld door het tijdschrift Chemical geology en goed bevonden, en zou worden gepubliceerd. Daarna werd dit besluit en het artikel zoals gebruikelijk op het internet geplaatst. Daarop kwamen er klachten van andere wetenschappers, waarop de redactie het artikel weer heeft verwijderd.
Bij navraag kregen beide Nederlandse wetenschappers te horen dat er al een theorie was, de botsingstheorie en dat een andere theorie niet nodig was.
terug naar het antropisch principe
terug naar het weblog
^