De vogel Fenix als oerbeeld van geestelijke omvorming
de zonnevogel Fenix
Bij een brandoffer wordt iets, wat nog stoffelijk, nog zichtbaar is, door de werking van het vuur omgevormd tot iets, wat niet meer zichtbaar, maar geestelijk is. In overeenstemming daarmee verbrandde de Fenix zelf zijn oude lichaam in zijn zelfgebouwde nest van mirretakken in een boom, waardoor hij als geest van de stof vrijkwam; en uit de rook en de geur vormde hij daarna voor zichzelf - vanuit zichzelf als geest - het lichaam van een vernieuwde, verjongde vogel (de geurstof mirre had in de Oudheid een religieuze betekenis). Er was sprake van een willekeurige, zelf ondernomen ontstoffelijking en daarna van een bewust vanuit zichzelf als geest gewilde en beheerste verstoffelijking.
Dit herhaalde zich in de loop van de tijd, als een zinnebeeld van de stapsgewijze, geestelijke ontwikkeling. Op oude afbeeldingen heeft de Fenix namelijk een zevenvoudige uitstraling om zich heen, een uitbeelding van de zeven stappen van geestelijke groei.
De Fenix als afbeelding van Jezus
De vogel was verbonden met zonsondergang en -opgang, met het verloop van de jaargetijden (het zonnewiel), met eb en vloed en met cultuurhelden (Herakles deed hetzelfde als de Fenix); en door wedergeboorte en wederopstanding met Jezus.
Het beeld van deze mythologische, koninklijke vogel was niet alleen bekend bij de Grieken, maar ook bij de Egyptenaren (Benu: de rijzende), de Assyriërs (Fenix), de Perzen (simurgh), de Azteken en Maya's (Quetzalcoatl), de Indiërs (Garuda), Chinezen (Fenghuang: mannelijk en vrouwelijk) en Japanners (Ho-o). In de Oudheid was dit besef van geestelijke groei door omvorming wereldwijd verbreid.
Doordat het om een vogel ging - op zichzelf al een zinnebeeld van de geest, zoals de heilige geest in de vorm van een duif - was de Fenix een zinnebeeld van geestelijke omvorming en geestelijke verjonging - en in die zin kwam het overeen met het beeld van Sint Joris en de draak.
(bron: o.a. Wikipedia)
De zinnebeeldige betekenis van de Fenix is dat geestelijke groei door omvorming wordt gekenmerkt. De menselijke geest als de persoon is één. Eén en dezelfde persoon, één en dezelfde geest - die zichzelf met het woordje 'ik' aanduidt - vormt zelf zijn of haar geestesgesteldheid om van een afgeleefde naar een vernieuwde, verjongde geestestoestand. De geestelijke omvorming betreft die van een geestestoestand van onbewustheid en onbeheerstheid naar een toestand van bewustheid en beheerstheid, van zelfgerichtheid naar naastenliefde.
terug naar het overzicht
^