De Bijbel als geestelijk leerboek voor de levensweg
Een verzameling kernteksten van de bijbelse levensbeschouwing, die de beschrijving is van
- de zelfverwerkelijking: een begeleide, geestelijke ontwikkeling van de mens, door uit vrije keuze jezelf als werk ter hand te nemen door je geestelijke vermogens bewust en beheerst te leren gebruiken; dat heeft een geestelijke groei tot gevolg, die voert tot de heelmaking of heiliging van de mens, tot 'worden als de meester', wat leidt tot het doel:
- de hereniging met God, de bron waar je als menselijke geest ooit uit bent voortgekomen en over je levensweg ook weer naar onderweg bent - deze geestelijke ontwikkeling van de mens is de strekking van heel de Bijbel.
|
Jezus is de leraar van de weg naar het eeuwige leven van de geest! |
'Werkelijk' is: 'dat, wat werkt' en 'dat, wat werkt' kan werken door de vermogens te gebruiken. Wat tot volle werkzaamheid moet komen ben jijzelf als menselijke geest door middel van het bewuste en beheerste gebruik dat je van je geestelijke vermogens kunt leren maken, waardoor je 'jezelf verwerkelijkt', jezelf tot een 'werkelijkheid' maakt, tot datgene, wat door de vermogens zelfwerkzaam is, de meest wezenlijke eigenschap van de menselijke geest.
Inhoud
1. Die strekking als deze bijbelse, geestelijke ontwikkeling is o.a. in een zestigtal kernteksten te vinden.
2. Geestkundige samenvatting
1. Bijbelteksten
Genesis 12:1
In die tekst spreekt Jahweh tegen Abraham de woorden "Lech lecha," wat gewoonlijk wordt vertaald met: "Ga weg uit je vaderland en ga naar het land dat Ik je zal wijzen," maar doordat het Oud-Hebreeuws een medeklinkertaal is, kunnen die woorden met andere klinkers ook worden vertaald met:
"Trek je terug uit de wereld en kom tot jezelf!" [in je eigen binnenwereld, waardoor je geestelijke ontwikkeling kan beginnen en het koninkrijk Gods binnen je bereik ligt].
Genesis 17:1
"Ik ben God, de Almachtige.
Leef in verbondenheid met mij [Gods begeleiding]
en leid een onberispelijk leven" [leidt tot zelfverwerkelijking].
Genesis 4:7
Jij moet sterker zijn dan de zonde
[Het woord 'zonde' betekent: het doel missen; door de vrije keuze die God aan de mens heeft gegeven, kan die een juiste of een slechte keuze maken; het overwinnen van de geesteshouding waaruit die slechte keuze is voortgekomen, door tot jezelf te komen en jezelf als werk ter hand te nemen, leidt tot geestelijke ontwikkeling, tot zelfverwerkelijking en uiteindelijk tot hereniging met God].
Leviticus 19:1-2
Heilig moeten jullie zijn [streef naar zelfverwerkelijking en hereniging],
want Ik, jullie God, ben heilig [tracht te worden zoals Ik ben].
Leviticus 19:11-18
God sprak tot Mozes: "Zeg tegen de Israelieten: Steel niet, lieg niet en bedrieg je naaste niet. Leg geen valse eed af als je bij mijn naam zweert, want daarmee ontwijd je de naam van je God. Ik ben God.
Beroof niemand en pers een ander niet af. Betaal een dagloner zijn loon nog op dezelfde dag uit.
Spreek geen vloek uit over een dove en plaats geen obstakel voor de voeten van een blinde. Toon ontzag voor je God. Ik ben God.
Wees niet partijdig wanneer je rechtspreekt. Trek aanzienlijken niet voor en zie machthebbers niet naar de ogen. Spreek rechtvaardig recht over je naasten. Breng het leven van een ander niet in gevaar door lasterpraat over hem rond te strooien. Ik ben God.
Wees niet haatdragend. Als je iemand iets te verwijten hebt, roep hem dan ter verantwoording en laad niet omwille van een ander schuld op je door je te wreken of wrok te blijven koesteren.
Heb je naaste lief als jezelf. Ik ben God." [het overwinnen van dit alles leidt tot zelfverwerkelijking en tot hereniging met God]
Deuteronomium 6:5
Heb daarom uw God lief met hart en ziel [streef naar hereniging]
en met inzet van al uw krachten [door zelfverwerkelijking].
Deuteronomium 30:15-19
U staat voor de keuze tussen voorspoed en tegenspoed, tussen leven en dood. […]
Kies voor het leven [de vrije keuze van de mens].
Psalmen 11:7
De oprechte [door zelfverwerkelijking zo geworden] zal Gods gelaat aanschouwen [hereniging].
Psalmen 16:7-8,11
Ik dank God die mij altijd heeft geleid, Hij spreekt ook 's nachts tot mijn hart.
Steeds houd ik mijn ogen gericht op God, ik val niet, want Hij staat naast mij.
Hij wijst mij de weg van het leven, [de begeleide zelfverwerkelijking op de levensweg]
om heel mijn vreugde te vinden bij God, bestendig geluk aan Gods zijde [door hereniging].
(Petrus Canisius Bijbelvertaling)
Psalmen 40:2
Vol verlangen [door zelfverwerkelijking] heb ik op God gewacht en Hij boog zich naar mij toe [voor de hereniging].
Psalmen 63:8-9
Want U bent altijd mijn beschermer geweest, ik koester mij onder uw vleugels.
Met heel mijn hart houd ik vast aan U, het is uw hand die mij steunt.
[Beschermer en ondersteuner zijn de eigenschappen van de 'parakleitos', Gods heilige Geest, die de mens begeleidt bij zijn geestelijke ontwikkeling; de parakleitos wordt hier gelijkgesteld met Jahweh.]
(Petrus Canisius Bijbelvertaling)
Psalmen 82:6
Ooit heb Ik gezegd: Jullie zijn goden, allen kinderen van de Allerhoogste [dus: hereniging is het doel].
Jesaja 11:2 De geestelijke vermogens
En op hem [Jezus] zal de Geest van God rusten, de Geest van wijsheid en verstand [denken], de Geest van raad [denken en voelen] en sterkte [willen], de Geest van kennis [waarnemen] en hoogachting [voelen] voor God." [de vier geestelijke vermogens: waarnemen, denken, voelen en willen]
[Middelnederlands 'vrezen' had als betekenis 'hoogachten'. Zie ook: Filippenzen 4:8-9]
Jesaja 30:15
Dit zegt God, de Heilige van Israel:
"In rúst en ínkeer ligt jullie redding, [zie hierboven: 'lech lecha' - kom tot jezelf, want in je innerlijk is het Godsrijk]
in gedúld en vertróuwen ligt jullie kracht." [geduld en vertrouwen, dus geestelijke eigenschappen verworven door zelfverwerkelijking]
Jesaja 48:16-17
Ik onderricht jullie in je eigen belang en leidt jullie op de weg die je moet gaan [in de aardse leerschool vindt een 'begeleide zelfverwerkelijking' plaats].
Ezechiël 18:23
Denken jullie dat ik het toejuich als een slecht mens moet sterven? - spreekt God.
Nee, ik wil dat hij tot inkeer komt [vrije keuze] en in leven blijft.
Ezechiël 18:31-32
Breek met het zondige leven dat jullie hebben geleid [vrije keuze] en vernieuw je hart en je geest [zelfverwerkelijking]. Want de dood van een mens geeft me geen vreugde - spreekt God. Kom tot inkeer en leef!
Wijsheid van Jezus ben Sirach 2:23
God heeft de mens geschapen voor de eeuwigheid, [het doel van de begeleide zelfverwerkelijking]
als afspiegeling van zijn eigen wezen [hereniging is daardoor het doel].
Mattheüs 5:3
Gelukkig wie nederig van hart zijn, [door zelfverwerkelijking]
want voor hen is het koninkrijk van de hemel [hereniging].
Mattheüs 5:8
Gelukkig wie zuiver van hart zijn, [door zelfverwerkelijking]
want zij zullen God zien [hereniging].
Mattheüs 5:9
Gelukkig de vredestichters, [door zelfverwerkelijking]
zij zullen kinderen van God worden genoemd [hereniging].
Mattheüs 5:10
Alleen als je rechtvaardig bent, [door zelfverwerkelijking]
zul je het hemelse rijk binnengaan [hereniging].
Mattheüs 5:48
Wees volmaakt, [zelfverwerkelijking]
zoals jullie hemelse Vader volmaakt is [hereniging].
Mattheüs 10:25
Laat de leerling ernaar streven te worden als zijn meester [zelfverwerkelijking en hereniging].
Mattheüs 6:33
Zoek éérst Gods koninkrijk(!) en zijn gerechtigheid ... [een eigen zoektocht, door zelfverwerkelijking en hereniging].
Mattheüs 18:2-3
Ik verzeker jullie: als je niet verandert en wordt als een kind, [zelfverwerkelijking]
dan zul je het koninkrijk van de hemel zeker niet binnengaan [hereniging].
Marcus6:45
Jezus zei: "Een goed mens brengt uit de goede schatkamer van zijn hart het goede voort, maar een slecht mens brengt uit zijn slechte schatkamer het kwade voort; want waar het hart vol van is, daar loopt de mond van over."
[Al naar de geestesgesteldheid van de mens is ook diens overdenking en doorvoeling, en de uitspraak en wilshandeling.]
Lukas 12:49 (NBV21)
Jezus zei: "Ik ben gekomen om op aarde een vuur [de geest in de mens] te ontsteken [door zijn leer te verkondigen] en wat zou Ik graag willen dat het al brandde!" [door geestelijke ontwikkeling, zelfverwerkelijking].
Lukas 17:20-21
"De komst van het koninkrijk van God laat zich niet aanwijzen en men kan niet zeggen: 'Kijk, hier is het!' of: 'Daar is het!' Maar weet wel: het koninkrijk van God ligt binnen uw bereik." (NBV21) [namelijk binnen jezelf door zelfverwerkelijking en hereniging!]
Jezus antwoordde hun en zei: "Het Koninkrijk van God komt niet op waarneembare wijze. En men zal niet zeggen: Zie hier of zie daar, want, zie, het Koninkrijk van God is binnenin u." (HSV) [het is alleen in je eigen innerlijk te vinden (Grieks: 'entos'), in jezelf als menselijke geest en daardoor alleen te verwerkelijken door zelfverwerkelijking en hereniging!].
-------------------------
Lukas 21:19
"Door uw volharding(!) zult u uw leven verkrijgen." (HSV, NBV51) [door te volharden in je zelfverwerkelijking]
"Red je leven door standvastigheid!" (NBV21) [De enige die jou kan redden, ben je zelf].
Johannes 3:3
Jezus zei: "Waarachtig, ik verzeker jullie:
- alleen wie opnieuw wordt geboren [alleen wie zichzelf vernieuwt door geestelijke ontwikkeling],
- kan het koninkrijk van God zien [de hereniging]."
8:31-32 Jezus zei: "Wanneer u bij mijn woord blijft, bent u werkelijk mijn leerlingen. U zult de waarheid kennen en de waarheid zal u bevrijden(!)."
In deze teksten zegt Jezus als leraar kort en krachtig waar het om gaat in het menselijke bestaan: geestelijke ontwikkeling en hereniging met God.
En herhaalt dit later als: heb je naaste lief als jezelf en heb God lief boven al!
-------------------------
7:24 "Ga in uw oordeel niet op de schijn af, maar laat uw oordeel rechtvaardig zijn" [leer om je denken en je voelen, je redelijke en zedelijke oordeel, bewust en beheerst te gebruiken].
12:44-46 Jezus had luid en duidelijk gezegd: "Wie in mij gelooft, gelooft niet in mij, maar in hem die mij gezonden heeft en wie mij ziet, ziet hem die mij gezonden heeft. Ik ben het licht dat naar de wereld is gekomen, opdat iedereen die in mij gelooft, niet meer in de duisternis is."
13:34-35 "Ik geef jullie een nieuw gebod: heb elkaar lief. Zoals Ik jullie heb liefgehad, zo moeten jullie elkaar liefhebben. Aan jullie liefde voor elkaar zal iedereen zien dat jullie mijn leerlingen zijn."
15:12-13 Mijn gebod is dat jullie elkaar liefhebben zoals ik jullie heb liefgehad. Er is geen grotere liefde dan je leven te geven voor je vrienden.
15:17 Jezus sprak: "Dit draag Ik jullie op: heb elkaar lief."
De kern van Jezus' toespraak tijdens het laatste avondmaal
Joh. 14:10-11 Geloof je niet dat ik in de Vader ben en dat de Vader in mij is? Ik spreek niet namens mezelf als ik tegen jullie spreek, maar de Vader die in mij blijft, doet zijn werk door mij. Geloof me: ik ben in de Vader en de Vader is in mij.
[Gods heilige geest, die in Jezus bij ons is geweest, is een verdichting uit en in de goddelijke algeest, de Vader; zo'n zelfde verdichting is de menselijke geest.]
14:20 [...] Dan zul je begrijpen dat ik in mijn Vader ben, dat jullie in mij zijn en dat ik in jullie ben.
[Ook de menselijke geest is zo'n zelfde verdichting uit en in de goddelijke algeest.]
14:23 Jezus antwoordde: "Wanneer iemand mij liefheeft, dan zal hij zich houden aan wat ik zeg [Jezus als leraar en de door Jezus begeleide zelfverwerkelijking van de leerling], mijn Vader zal hem liefhebben en mijn Vader en ik zullen bij hem komen en bij hem wonen [de hereniging]."
17:1-3 Daarna sloeg Jezus zijn ogen op naar de hemel en zei: "Vader, nu is de tijd gekomen, toon nu de grootheid van uw Zoon, dan zal de Zoon uw grootheid tonen.
Hij heeft van u macht over alle mensen ontvangen, de macht om iedereen die u hem gegeven hebt, het eeuwige leven te schenken.
Het eeuwige leven, dat is dat zij u kennen, de enige ware God en hem die u gezonden hebt, Jezus Christus."
17:21-22 Laat hen allen één zijn, Vader. Zoals u in mij bent en ik in u, laat hen zo ook in ons zijn, […]
Ik heb hen laten delen in de grootheid die u mij gegeven hebt, opdat zij één zijn zoals wij: ik in hen en u in mij.
Dan zullen zij volkomen één zijn en zal de wereld begrijpen dat u mij hebt gezonden en dat u hen liefhad zoals u mij liefhad.
[Zoals Jezus' geest, de heilige Geest uit God, is ook de menselijke geest door verdichting uit en in de goddelijke algeest een geest uit God, een algeest-geest, en de weg daar naartoe is de weg die Jezus leert: de begeleide zelfverwerkelijking die leidt naar de hereniging met God]
Handelingen 24:16
Daarom tracht ook ik steeds mijn geweten zuiver te houden [zelfverwerkelijking] tegenover God en de mensen.
Romeinen 6:20
Zoals u zich ooit in dienst stelde van zedeloosheid en onrecht om een wetteloos leven te leiden, zo stelt u zich nu in dienst [vrije keuze] van de gerechtigheid om heilig te leven [zelfverwerkelijking].
Romeinen 11:36
Alles is uit God ontstaan, alles is door God geschapen, alles heeft in God zijn doel [hereniging met God als eindoel van de begeleide, geestelijke ontwikkeling].
Romeinen 12:1-3
"... ik vraag u [vrije keuze] om uzelf als een levend, heilig en God welgevallig offer in zijn dienst te stellen, want dat is de ware eredienst voor u [zelfverwerkelijking met hereniging als doel].
U moet uzelf niet aanpassen aan deze wereld, maar veranderen [vrije keuze] door uw gezindheid te vernieuwen [zelfverwerkelijking], om zo te ontdekken wat God van u wil en wat goed, volmaakt en hem welgevallig is [zelfverwerkelijking].
... ik zeg u allen dat u zichzelf niet hoger moet aanslaan dan u kunt verantwoorden, maar verstandig over uzelf moet denken.
1 Korinthiërs 1:9
Door God bent u geroepen [vrije keuze] om [door zelfverwerkelijking] één te zijn [hereniging] met zijn Zoon Jezus Christus …
2 Korinthiërs 7:1
Omdat ons deze beloften zijn gegeven, geliefde broeders en zusters, moeten we onszelf reinigen van alle lichamelijke en geestelijke smetten en vol ontzag voor God ons hele leven heiligen [heelmaken door zelfverwerkelijking].
Galaten 5:22-23
Maar de vrucht van de Geest [door zelfverwerkelijking]
is liefde, vreugde, vrede [voelen] en geduld [willen],
vriendelijkheid, goedheid, geloof, zachtmoedigheid [voelen] en zelfbeheersing [willen]
[de door zelfverwerkelijking ontwikkelde vermogens voelen en willen]
Galaten 5:25
Als we leven door de Geest [begeleiding], laten we de Geest dan ook volgen [en door zelfverwerkelijking streven naar de hereniging].
Galaten 6:1-3
Broeders en zusters, wanneer u merkt dat een van u een misstap heeft begaan, moet u, die door de Geest wordt geleid, hem zachtmoedig weer op het rechte pad brengen [van zelfverwerkelijking]. Pas op dat u ook zelf niet tot misstappen wordt verleid.
Draag elkaars lasten, zo leeft u de leer van Christus na. Wie denkt dat hij iets is, terwijl hij niets is, bedriegt zichzelf.
Efeziërs 1:4-5
In Christus immers heeft God, nog voordat de wereld werd gegrondvest, ons vol liefde uitgekozen om voor hem heilig en zuiver te zijn [zelfverwerkelijking, met hereniging als doel].
Filippenzen 4:8-9 De geestelijke vermogens
Ten slotte, broeders en zusters, schenk aandacht [waarnemen] aan alles wat waar is [denken], alles wat edel is [voelen], alles wat rechtvaardig is [denken, voelen], alles wat zuiver is [waarnemen], alles wat lieflijk is [voelen], alles wat eervol is [voelen], kortom, aan alles wat deugdzaam is en lof verdient. Doe [willen] alles wat ik u heb geleerd en overgedragen, wat ik u heb verteld en laten zien. Doe het en de God van de vrede zal met u zijn [Met andere woorden: ontwikkel je geestelijke vermogens door ze bewust en beheerst te leren gebruiken, dus verwerkelijk jezelf en God zal zich met je verenigen].
Kolossenzen 1:27-28
Hun heeft God bekend willen maken hoe machtig en hoe wonderbaar dit geheim is. En het luidt: "Christus is in u en ook de hoop op een eeuwige heerlijkheid." Hem verkondigen wij, wanneer wij allen zonder onderscheid vermanen en onderrichten met alle wijsheid die ons is gegeven [zelfverwerkelijking], om ook allen zonder onderscheid in Christus tot volmaaktheid te brengen [voor de hereniging].
Kolossenzen 3:5-10
Laat dus wat aards in u is afsterven: ontucht, zedeloosheid, hartstocht, lage begeerten en ook hebzucht - hebzucht is afgoderij, [,,,] Vroeger hebt u ook die weg gevolgd en zo geleefd, maar nu moet u alles wat slecht is opgeven: woede en drift, vloeken en schelden.
Bedrieg elkaar niet, nu u de oude mens en zijn leefwijze hebt afgelegd en de nieuwe mens hebt aangetrokken [zelfverwerkelijking], die steeds vernieuwd wordt naar het beeld van zijn schepper [voor de hereniging] en zo tot inzicht komt.
1 Tessalonicenzen 2:12; 4:3; 4:7
God roept u tot zijn eigen Koninkrijk en heerlijkheid [hereniging].
Want dit wil God: uw heiliging [door begeleide zelfverwerkelijking].
God heeft ons niet geroepen tot onreinheid, maar tot heiliging.
2 Timotheüs 3:16-17
"Heel de Schrift is door God ingegeven en is nuttig om daarmee te onderwijzen, te weerleggen, te verbeteren en op te voeden in de rechtvaardigheid, opdat de mens die God toebehoort, volmaakt zou zijn, tot elk goed werk volkomen toegerust." [begeleide zelfverwerkelijking]
Hebreeën 12:7-14 Leerschool voor heiligheid
"[...] want God berispt wie hij liefheeft, straft elke zoon van wie hij houdt." Houd vol, het betreft hier immers een leerschool, God behandelt u als zijn kinderen. Welk kind wordt niet door zijn vader berispt? Maar als u die leerschool niet doorloopt zoals alle anderen vóór u, dan bent u geen kinderen, maar bastaards.
Daar komt nog bij dat wij voor onze aardse vaders, door wie we werden opgevoed, eerbied hadden; hoeveel te meer zullen we ons dan niet onderwerpen aan het gezag van de Vader van alle geesten en dan leven? Onze aardse vaders berispten ons maar voor korte tijd en naar eigen goeddunken, maar hij berispt ons voor onze eigen bestwil, om ons te laten delen in zijn heiligheid. [hereniging]
Een vermaning lijkt op het moment zelf geen vreugde te brengen, slechts verdriet, maar op den duur plukt wie erdoor is gevormd er de vruchten van [zelfverwerkelijking]: een leven in vrede en gerechtigheid [...]
Streef ernaar in vrede te leven met allen en leid een heilig leven [zelfverwerkelijking]; alleen wie dat doet, zal God zien [hereniging].
Jakobus 4:5
Denk aan de woorden in de Schrift: "Hij die ons het leven gaf, maakt er vurig aanspraak op [zet ons aan tot zelfverwerkelijking en hereniging]."
Reinig uw handen, zuiver uw hart [zelfverwerkelijking]… Nader tot God, dan zal hij tot u naderen [hereniging].
1 Petrus 1:16
Leid een leven dat in alle opzichten heilig is [zelfverwerkelijking], zoals Hij die u heeft geroepen [hereniging], heilig is.
1 Petrus 2:9 God roept u uit de duisternis naar zijn wonderbaarlijke licht [begeleide zelfverwerkelijking met hereniging als doel].
[Petrus was één van Jezus' twaalf leerlingen. Hij heeft Jezus drie jaar als leraar meegemaakt en hij vat Jezus' leer kort en bondig samen in zijn 2e Brief 1:3-11. Petrus beschrijft hier Jezus' leer als geestelijke ontwikkeling door het overwinnen van zelfgerichtheid en het ontwikkelen van de geestelijke vermogens, wat leidt tot Gods Koninkrijk in de geestelijke wereld.]
"Zijn (Jezus') goddelijke macht heeft ons alles geschonken wat nodig is voor een godsdienstig leven, door de kennis van hem die ons geroepen heeft door zijn majesteit en wonderbaarlijke kracht. Hiermee zijn ons kostbare, rijke beloften gedaan, opdat u zou ontkomen aan het verderf dat de wereld beheerst [door zelfverwerkelijking] als gevolg van de zelfzucht en opdat u deel zou krijgen aan de goddelijke natuur [door de hereniging].
[de geestelijke vermogens] Span daarom al uw krachten [willen] in om uw geloof te verrijken met deugdzaamheid [denken en voelen], uw deugdzaamheid met kennis [waarnemen en denken], uw kennis met zelfbeheersing [willen], uw zelfbeheersing met volharding, uw volharding met godsdienstigheid, uw godsdienstigheid met liefde [voelen] voor uw broeders en zusters en uw liefde voor uw broeders en zusters met liefde voor allen [de zelfverwerkelijking].
Als u deze eigenschappen in overvloed bezit, is uw kennis van onze Heer Jezus Christus niet nutteloos, maar vruchtbaar. Wie ze niet bezit is kortzichtig, ja blind, en vergeet dat hij van zijn vroegere zonden gereinigd is. Span u daarom des te meer in om uw roeping en uitverkiezing waar te maken, broeders en zusters. Als u dit alles doet, komt u nooit ten val en zal u onbelemmerd toegang worden verleend tot het eeuwige koninkrijk van onze Heer en redder *) Jezus Christus." [zelfverwerkelijking en hereniging]
God heeft alleen maar geduld met u [door de vrije keuze van de mens], omdat hij wil dat iedereen tot inkeer komt en niemand verloren gaat.
terug naar de Inhoud
|
Begeleide zelfverwerkelijking is de sleutel om Gods koninkrijk binnen te kunnen gaan! |
2. Geestkundige samenvatting
Drie kernpunten (o.a.) van Jezus' leer:
1. De geest en zijn vermogens
Als joodse godsdienstleraar kende Jezus de Tenach (het O.T.) en was hij op de hoogte van de tekst van de profeet Jesaja, waar de eigenschappen van de geest, de vier geestelijke vermogens, worden omschreven:
(a) Jesaja 11:2 "En op hem (Jesaja doelt op Jezus!) zal de Geest van God rusten, de Geest van wijsheid en verstand [denken], de Geest van raad [denken en voelen] en sterkte [willen], de Geest van kennis [waarnemen] en hoogachting [voelen] voor God"
(Middelnederlands 'vrezen' had als betekenis 'hoogachten'.)
(b) 1 Koningen 3:9-12
"Schenk uw dienaar (Salomo) een opmerkzame geest, zodat ik uw volk kan besturen en onderscheid kan maken tussen goed en kwaad. Want hoe zou ik anders recht kunnen spreken over dit immense volk van u?" Het beviel God dat Salomo juist hierom vroeg en hij zei tegen hem: "Omdat je hierom vraagt - niet om een lang leven of grote rijkdom of de dood van je vijanden, maar om het vermogen om te luisteren [waarnemen] en te onderscheiden tussen recht en onrecht [door te overdenken en te doorvoelen] - zal ik je wens [willen] vervullen. Ik zal je zo veel wijsheid en onderscheidingsvermogen schenken dat je iedereen vóór jou en na jou overtreft. (Petrus Canisius Bijbelvertaling)
(c) Spreuken van Salomo 2:1-6 [opsomming van de geestelijke vermogens]
Mijn zoon, als je in acht neemt wat ik zeg [voelen], mijn richtlijnen altijd onthoudt, een open oor hebt voor mijn wijsheid, een geest die neigt naar inzicht [denken], als je erom vraagt de dingen te begrijpen [denken], roept om scherpzinnigheid, ernaar zoekt als was het zilver, ernaar speurt als naar een verborgen schat [waarnemen]; dan zul je ontdekken wat ontzag voor God is [voelen], dan zul je kennis van God [waarnemen] verwerven.
Want het is God die wijsheid schenkt, zijn woorden bieden kennis en inzicht.
10 Wijsheid zal je geest doordringen, je koestert je in kennis.
(d) De Wijsheid van Jezus ben Sirach 7:22-8:1; Gods Wijsheid of Shechina - Zij die bij ons woont
De Wijsheid, de maakster [schepper] van alles, heeft mij onderricht [leraar]. Zij is een geest die verstandig [denken] en heilig is, uniek, veelzijdig, verfijnd, beweeglijk, helder, rein, toegankelijk, onkwetsbaar, liefdevol [voelen], scherpzinnig, onstuitbaar, weldadig, menslievend [voelen], standvastig, onwrikbaar [willen], onbezorgd, almachtig [willen], alles overziend [waarnemen] en alle geesten doordringend, hoe scherp, zuiver of fijnzinnig ze ook zijn.
De wijsheid is beweeglijker dan alles wat beweegt, ze doordringt en doorstroomt [willen] alles met haar zuiverheid [denken en voelen].
(e) Efeziërs 6:13-17 Paulus: Neem de wapens [vermogens] van God op om weerstand te kunnen bieden [willen] op de dag van het kwaad, om goed voorbereid stand te kunnen houden [willen]. Houd stand met de waarheid [denken] als gordel om uw heupen, de gerechtigheid [denken en voelen] als harnas om uw borst, de inzet voor het evangelie van de vrede [voelen] als sandalen aan uw voeten, en draag bovenal het geloof [denken en voelen] als schild waarmee u alle brandende pijlen van hem die het kwaad zelf is, kunt doven. Draag als helm de verlossing en als zwaard de Geest, dat wil zeggen Gods woorden.
2. Geest en ziel
(a) De verhouding tussen geest en ziel was bij Jezus' leerlingen bekend, zoals blijkt uit de Brief aan de Hebreeën:
"Levend en krachtig is het woord van God en scherper dan een tweesnijdend zwaard: het dringt diep door tot waar ziel en geest, been en merg elkaar raken, en het is in staat de opvattingen en gedachten van het hart te ontleden" (Hebr. 4:12).
M.a.w. de ziel is het been (bot), de buitenkant; en de geest is het merg, de kern binnenin het bot. Het been is hard en lijkt dood; het merg is goed doorbloed, zacht en levend.
(b) In de joodse Tenach die Jezus als joodse rabbi kende, komen de begrippen 'geest' en 'ziel' ook voor, als volgt uitgelegd door dr. Friedrich Weinreb in zijn boek Het Hebreeuwse alfabet Deel 1 (Uitg. Hebreeuwse Academie **); in het Hebreeuws betekent:
- 'roeach': geest (wind, leven, beweging, woorden, daden);
- 'neshamah' is in de ziel de mogelijkheid dat de roeach (geest) zich met God verbindt [waarschijnlijk wordt hier de kruinchakra bedoeld];
- 'nefesh' betekent: ziel (komt tot uitdrukking in adem, 'bloed' en in het lichaam);
- 'golem' betekent: lichaam (uit stof gevormd naar de vorm van de ziel [in geestkunde is het gevormde deel van de ziel de geestgedaante]).
De roeach 'doet meemaken', doet dus ervaringen op door waar te nemen.
De roeach is het leven, dat geordend is en waaruit begrijpelijke woorden en daden voortkomen.
De roeach is werkzaam als de mens spreekt.
De roeach vormt verbindingen door het gesprek.
De roeach kiest een richting, is doelgericht, maakt dus keuzes.
Dit zijn alle uitingen van de vier geestelijke vermogens.
Eenzelfde beschrijving is te vinden in de 'Zohar' - Het heilige boek van de Kabbalah ***)
3. De geestelijke ontwikkeling als de ontwikkeling van de vermogens
Petrus was één van Jezus' twaalf naaste leerlingen, die drie jaar lang Jezus persoonlijk hebben aanhoord en meegemaakt. In zijn 2e Brief (1:3-11) vat hij Jezus' leer kort en bondig samen. Hij beschrijft daar Jezus' leer als een geestelijke ontwikkelingsweg door het overwinnen van zelfgerichtheid en het ontwikkelen van de geestelijke vermogens, wat leidt tot Gods Koninkrijk in de geestelijke wereld (de hereniging met God):
"Zijn (Jezus') goddelijke macht heeft ons alles geschonken wat nodig is
1. voor een godsdienstig leven, door de kennis van hem die ons geroepen heeft door zijn grootsheid en wonderbaarlijke kracht. Hiermee zijn ons kostbare, rijke beloften gedaan,
- opdat u zou ontkomen aan het verderf dat de wereld beheerst... als gevolg van ónze zelfzucht (de zelfverwerkelijking door zelfoverwinning)
- en opdat u deel zou krijgen aan de goddelijke natuur (de hereniging!).
2. Span daarom al uw krachten [willen] in om uw geloof [denken en voelen] te verrijken met deugdzaamheid [denken en voelen], uw deugdzaamheid met kennis [waarnemen en denken], uw kennis met zelfbeheersing [willen], uw zelfbeheersing met volharding, uw volharding met godsdienstigheid, uw godsdienstigheid met liefde [voelen] voor uw broeders en zusters, en uw liefde voor broeders en zusters met liefde voor allen [gemeenschapszin].
3. Als u deze eigenschappen in overvloed bezit [heeft ontwikkeld], is uw kennis van onze Heer Jezus Christus niet nutteloos, maar vruchtbaar. Wie ze niet bezit is kortzichtig, ja blind, en vergeet dat hij van zijn vroegere zonden gereinigd is. Span u daarom des te meer in om uw roeping en uitverkiezing [voor het volgen van Jezus] waar te maken, broeders en zusters. Als u dit alles dóet, komt u nooit ten val en zal u onbelemmerd toegang worden verleend [hereniging] tot het eeuwige koninkrijk van onze Heer en redder *) Jezus Christus."
Noten
*) De naam 'Jezus' is de verlatijnste vorm van het Griekse 'Iesous' en dat is afkomstig van het Hebreeuwse 'Jehova shua', 'Jehoshua' of 'Jeshua', wat 'God helpt' betekent, naar het Hebreeuwse 'jesjà': hulp (bron: prof. dr. Friedrich Weinreb, 'Het leven van Jezus. Een joodse visie op het Nieuwe Testament' (1997), p. 137).
Hierdoor komt de betekenis van de naam 'Jezus' overeen met de betekenis van het Griekse 'parakleitos' (de heilige geest): helper, ondersteuner, trooster... op de weg van de geestelijke ontwikkeling, die de mens op eigen kracht moet leren begaan (maar daarbij in stilte door Gods heilige geest begeleid).
**) F. Weinreb; Het Hebreeuwse alfabet Deel 1(2015) ISBN 978-90-73484-02-3
***) Zohar - Het heilige boek van de Kabbalah; Ankh-Hermes bv, 1984, ISBN 9020247417
terug naar het Menu
terug naar het weblog
^