Tekstverklaring van Johannes 1:18
Op de website van het Nederlands-Vlaams Bijbel Genootschap NBG kunnen meerdere bijbelvertalingen naast elkaar worden geopend. Het blijkt dan hoezeer de bijbellezer voor wat hij of zij leest, afhankelijk is van de keuze van de vertalers (zie de lijst hieronder). Dat verschil wordt bovendien veroorzaakt, doordat er niet één Griekse oertekst is, maar meerdere, bijvoorbeeld uit Egypte en uit Griekenland, zodat ook daaruit een keuze moet worden gemaakt.
Hieronder volgt een kleine verzameling Nederlandse en andere vertalingen van Johannes 1:18. Het blijkt dat er bij het vertalen door de vertalers verschillende keuzes zijn gemaakt, waardoor het onmogelijk is de tekst van de Bijbel letterlijk te nemen. Ook hadden woorden uit de Griekse oertekst zelf al meerdere betekenissen en onbekend is, welke betekenis de toenmalige schrijver in gedachten had.
Er zijn bij het schrijven van de oertekst en de vertaling daarvan meerdere stappen, waarbij de door de schrijver bedoelde betekenis kan worden verdraaid.
Een Griekse tekst van Johannes 1:18
Θεὸν οὐδεὶς ἑώρακε πώποτε· ὁ μονογενὴς Υἱός, ὁ ὢν εἰς τὸν κόλπον τοῦ Πατρός, ἐκεῖνος ἐξηγήσατο.
1 Staten Vertaling 1637
Niemant en heeft oyt Godt gesien: de eenichgeboren Sone, die in den schoot des Vaders is, die heeft [hem ons] verklaert.
2 Herziene Staten Vertaling
Niemand heeft ooit God gezien; de eniggeboren Zoon, Die in de schoot van de Vader is, Die heeft Hem ons verklaard.
3 Lutherse Bijbelvertaling 1648
Niemant en heeft Godt oyt gesien; de enigh-gebore Soon, die in des Vaders schoot is, die heeft het ons verkondigt.
4 Naardense Bijbelvertaling
God: niemand heeft hem ooit gezien; de eniggeboren God, die is in de schoot des Vaders, hij heeft (hem) uitgelegd.
5 Petrus Canisius Bijbelvertaling 1939
Niemand heeft ooit God gezien; God zelf, de eengeboren Zoon, Die in de schoot des Vaders is, Heeft Hem verkondigd.
6 Ned. Bijbel Genootschap 1951
Niemand heeft ooit God gezien; de eniggeboren Zoon, die aan de boezem des Vaders is, die heeft Hem doen kennen.
7 Ned. Bijbel Genootschap 2021
Niemand heeft ooit God gezien, maar de enige Zoon, die zelf God is, die aan het hart van de Vader rust, heeft Hem doen kennen.
8 Willibrord Vertaling 2021
Niemand heeft God ooit gezien, maar de eniggeboren God, die rust aan het hart van de Vader, Hij heeft Hem doen kennen.
9 Studiebijbel
Niemand heeft ooit God gezien, maar de enige Zoon, die zelf God is, die aan het hart van de Vader rust, heeft hem doen kennen.
10 Nieuwewereldvertaling van de Bijbel - Jehova's Getuigen
Geen enkel mens heeft ooit God gezien. De eniggeboren god, die dicht bij de Vader is, die heeft duidelijk gemaakt wie Hij is.
11 Gute Nachricht Bibel
Kein Mensch hat Gott jemals gesehen. Nur der Eine, der selbst Gott ist und mit dem Vater in engster Gemeinschaft steht, hat uns gesagt und gezeigt, wer Gott ist.
12 English Standard Version 2016
No one has ever seen God; the only God, who is at the Father’s side, he has made him known.
Het Grieks/Nederlands Woordenboek Koenen geeft als vertaling van:
- monogenès: eniggeboren, een nieuw woord, dat alleen in het Nieuwe Testament voorkomt. [maar het voorvoegsel 'mono' is ook te vertalen als: uit een geboren. (Freek)]
- kolpos: welving, plooi, boezem, borst, moederschoot, baai, dal, diepte.
- kollaoo: samenvoegen, zich verbinden, zich aansluiten [zie 'die engster Gemeinschaft']
Het woord 'kolpon' beschrijft in feite: de naar buitengekeerde welving van de moederborst en de naar binnen gekeerde diepte van de moederschoot, en daarmee het voortplantingsvermogen van het vrouwenlichaam.
Wat het gebruik van het woord 'monogenès' betreft: geboren wordt een mens uit een moeder, niet uit een vader. Ook door de keuze voor het woord 'kolpon' wordt hier de vrouwelijke zijde van God aangeduid.
Dit is geheel in overeenstemming met de gnosis en het hermetisme, waar God androgyn is, een hermafrodiet, met een mannelijke en een vrouwelijke zijde. Dit is ook in overeenstemming met de betekenis van God als de Hebreeuwse naam Èlohim: zij gingen ertoe over de mens naar hun beeld en gelijkenis als man en vrouw te scheppen.
Zoals immers beschreven in Onderwerp 1, kan 'Èlohim' worden gelezen als een samenvoeging van de woorden 'èloh': godin en 'èlim': goden tot: God als vrouw en man, als moeder en vader.
In de joodse traditie was 'ha adam': de mens, tweezijdig en had een mannelijk en een vrouwelijk hoofd. Die twee zijden werden later door God gescheiden, opdat ieder van hen op de aarde aan zijn en haar zelfstandigheid zou kunnen werken, maar waarvoor zij wel het paradijs moesten verlaten.
De hermetici zeiden weliswaar ook 'vader' als ze God bedoelden, maar wisten dat dat woord in hun spraakgebruik zowel een vader als een moeder inhield. Dit is in overeenstemming met het huidige Spaans, waarin 'el padre', de vader en 'la madre', de moeder samen als de ouders worden aangeduid met 'los padres', de 'vaders'.
Slotsom
Aangezien iedere vertaler zo zijn eigen voorkeur volgt, geeft dat mij de vrijheid mijn persoonlijke oordeel over de tekst van Johannes 1:18 te geven:
Overal in zichzelf als de eeuwige oneindigheid, de goddelijke algeest, de Ene, de Vader, kan de algeest zichzelf verdichten als een reeds volledig ontwikkelde algeestvonk, een algeestgeest, die Gods heilige, want onmiddellijk volmaakte, geest wordt genoemd. Deze heilige geest Gods heeft de mens van het begin af aan - ook al het joodse volk - begeleid op zijn ontwikkelingsweg, zijn weg van een 'begeleide zelfverwerkelijking'. Daarvoor wordt de mens hier op aarde schijnbaar aan zichzelf overgelaten en beschikt hier over vrijheid van keuze.
Déze heilige geest Gods is één keer door Maria heen in een stoffelijk lichaam op aarde geboren om als mens bij de mens op aarde te kunnen zijn en werd hier Jesjua, Jezus genoemd, zoals hij ook zelf had aangegeven. Daardoor kan Gods heilige geest, nu terug in de geestelijke wereld, zo dicht mogelijk naast de mens staan om die te begeleiden op zijn pad, als die mens daarom bidt.
In Johannes 14:6 zegt Jezus: "Ik ben de weg, de waarheid en het leven. Niemand kan bij de Vader komen dan door mij." Gods heilige geest, die in de mens Jezus bij ons op aarde was, plaatst zich hier als onmisbare bemiddelaar tussen de goddelijke algeest en de mens. De menselijke geest bevindt zich nog op een ontwikkelingsweg, waardoor diens geestesgesteldheid nog zodanig is, dat die zich niet rechtstreeks met de algeest zou kunnen verbinden, maar Gods heilige geest als tussenpersoon nodig heeft. Om die hereniging mogelijk te maken, heeft Gods heilige geest zich door Maria heen als mens geboren laten worden, wat een goddelijke toenadering is naar de mens toe.
terug naar teksten over God als man en vrouw
terug naar het weblog
^