Redt Jezus zelf of redt de toepassing van zijn leer door de mens?


Johannes 3:3; Jezus zei: "Waarachtig, ik verzeker jullie: alleen wie opnieuw wordt geboren [alleen wie zich geestelijk ontwikkelt], kan het koninkrijk van God zien [de hereniging]."
en
Joh. 8:31-32 Jezus zei: "Wanneer jullie bij mijn woord blijven, zijn jullie werkelijk mijn leerlingen. Jullie zullen de waarheid kennen, en de waarheid zal jullie bevrijden."

Matth. 7:21 Jezus zei: "Niet iedereen die 'Heer, Heer' tegen Mij zegt, zal het koninkrijk van de hemel binnengaan, alleen wie handelt naar de wil van mijn hemelse Vader."

Het tóepassen van Jezus' leer zal zijn leerlingen bevrijden, redden.

De apostel Paulus heeft, samen met Petrus, de boodschap van Jezus in de Westerse wereld bekend gemaakt, met uiteindelijk Rome als middelpunt. Maar hij heeft ons niet een samenhangende theologie nagelaten. De lezer van zijn brieven moet uit zijn gedachtenwereld zelf een levens- en wereldbeschouwing samenvatten. Dat is de oorzaak van veel woordenwisselingen en twistgesprekken geweest.
In de loop van eeuwenlang nadenken en besprekingen over de betekenis van zijn woorden, is de - in de kerken - algemeen aanvaarde opvatting gegroeid, dat Jezus als persóón door zijn zelfoffer de wereld heeft gered.
Als dan met díe opvatting in gedachten nu naar deze wereld wordt gekeken, moet worden vastgesteld dat de zending van Jezus is mislukt. Er is van redding geen sprake, de ontreddering van de mensheid is alleen maar toegenomen, ondanks of juist door de ontwikkeling van wetenschap en techniek... zeker in het begin van de een-en-twintigste eeuw. Bovendien is het ongeloof toegenomen, loopt het kerkbezoek terug en weten nog maar weinig mensen wie Jezus was of hechten waarde aan zijn woorden.
De geschiedenis toont aan, dat de kerkelijke opvatting over de betekenis van Jezus' zelfoffer, onjuist is.

Die kerkelijke opvatting is, dat Jezus voor al onze zonden zou zijn gestorven door een gruwelijke, Romeinse terechtstelling te ondergaan, wat nu volgens een kerkelijk leerstuk het zogenaamde 'plaatsvervangende lijden' wordt genoemd.
- Deze opvatting gaat echter rechtreeks in tegen de strekking van de door Jezus doorgegeven gelijkenis van de Verloren Zoon. Daar begaat de zoon een zonde door de erfenis van zijn vader te verspillen... maar gaat nu de vader de zonde van zijn zoon in zijn plaats (dus plaatsvervangend) boeten door zijn eigen leven op te offeren?! Nee, liefdevol vergeeft de vader zijn zoon zijn ernstige gedrag, zijn zonde en is heel dankbaar dat hij tot bezinning is gekomen, en uit eigen vrije keuze op zijn schreden is teruggekeerd!
- Adam en Eva zondigden door tegen Gods gebod in toch van de vruchten van de boom te eten... gaat God nu zijn dreigement uitvoeren door hen te laten sterven?! Nee, hij doet dat niet en kleedt hen liefdevol in kleren om hun naaktheid te bedekken en hen de wijde wereld als leerschool in te laten gaan.
- Job wordt, na gesprekken met zijn vrienden die hem zonde en schuld aanpraten, opstandig tegen God en eist dat die hem uitlegt wat hij verkeerd heeft gedaan. Hij voelt zich onschuldig en wordt toch gestraft, maar wil van God weten wat dan zijn zonde was. God treedt dan op als leraar en laat Job zien dat hij nog onbewust was en een geestelijke ontwikkeling moest meemaken op de levensweg.
- De naam van Jezus wijst daar ook op. De naam 'Jezus' is de verlatijnste vorm van het Griekse 'Iesous' en dat is afkomstig van het Hebreeuwse 'Jehova shua', 'Jehoshua' of 'Jeshua', wat 'God helpt' betekent, naar het Hebreeuwse 'jesjà': hulp (bron: prof. dr. Friedrich Weinreb, 'Het leven van Jezus. Een joodse visie op het Nieuwe Testament' (1997), p. 137).

Het denkbeeld 'plaatsvervangend lijden' gaat geheel voorbij aan het begrip 'karma', waarbij het aan de mens als veroorzaker van zijn eigen lot zélf is, om zijn schulden af te betalen. Alleen wat de mens zélf heeft gedaan, voegt waarde toe aan het feit dat hij of zij als zelfstandige persoon bestaat.

Jezus zegt meermalen dat het noodzakelijk is dat zijn terechtstelling plaatsvindt, aan de ene kant omdat de profeten deze gebeurtenis hebben voorspeld en "de schriften van de profeten moeten worden vervuld"; aan de andere kant maakt hij duidelijk dat hij "de beker moet drinken die God hem aanreikt" want anders kan de 'parakleitos', Gods heilige Geest - die in Jezus bij ons is geweest - als begeleider, als helper niet bij de leerlingen en de mensen komen.
Maar ook niet bij 'hen, die zuchten in de gevangenis' (1 Petrus 3:19-20), een duistere wereld die zij door hun zelfgerichte, zondige gedrag in de onderwereld voor zichzelf hadden ingericht en waar zij op eigen kracht niet meer uit konden komen.
Zíj moesten worden gered, zíj waren de "velen, voor wie Jezus is gestorven".
Want zij, die gezond zijn hebben geen dokter nodig, maar zij die ziek zijn. Lukas 5:27-33 "Gezonde mensen hebben geen dokter nodig, maar wie ziek is wel; ik ben niet gekomen om rechtvaardigen te roepen(!), maar om zondaars aan te sporen een nieuw leven te beginnen."
Zondaars wordt aangeraden tot bezinning te komen en zelf hun leven te beteren, om "te worden wedergeboren uit water en uit geest!", zoals ook de Verloren Zoon.

In de Oudheid zei de manier waarop je stierf iets over het leven dat je had geleid en Paulus moest een oplossing zien te vinden om de terechtstelling van Jezus als misdadiger een opbouwende uitleg te geven. Waarschijnlijk kwam hij zo op de gedachten die tot het 'plaatsvervangende lijden' hebben geleid.
Een gedachte die de mens verlamt door schuldgevoelens en gewetenswroeging zich zo te hebben misdragen, dat deze verschrikkelijke gebeurtenis noodzakelijk was. Een gedachte die de geestelijke ontwikkeling van de mens teniet doet.
Hoe anders is dat gesteld met het woord van Jezus zelf, hij zei: "Waarachtig, ik verzeker jullie: alleen wie opnieuw wordt geboren [alleen wie zich geestelijk heeft ontwikkeld], kan het koninkrijk van God zien [de hereniging]."

En in Johannes is te lezen: "Wanneer iemand mij liefheeft, zal hij zich houden aan wat ik zeg [dat leidt tot zelfverwerkelijking]; mijn Vader zal hem liefhebben en mijn Vader en ik zullen bij hem komen en bij hem wonen [de hereniging]." Johannes 14:23


Iesous Christos Pantokrator
St Catharinaklooster, Sinaï
Het was Jezus te doen om onze geestelijke groei in de vorm van de ontwikkeling van het geweten en de deugden; niet om eindeloos te blijven treuren en zich schuldig te voelen om zijn zelfoffer, dat hij bracht om de hoogmoed van hen, die zich in de onderwereld van hem hadden afgesloten, door zijn deemoed in de algeest weer in evenwicht te brengen, om hen daarna in hun gevangenis op te kunnen zoeken. Door zich als een misdadiger te laten berechten, was hij een van hen geworden en zo kon hij hen benaderen, zonder dat zij van hem weg zouden vluchten.

Tot aan de kruistochten in de 12e en 13e eeuw, werd Jezus voornamelijk uitgebeeld als koning en overwinnaar ('pantokrator': albeheerser); maar door de kruistochten leerde men in Europa het Heilig Land weer kennen en daardoor raakte men sterk doordrongen van Jezus’ menselijk bestaan. In het bijzonder de invloedrijke ordestichter Bernardus van Clairvaux schilderde in zijn preken het lijden van Jezus aan het kruis. Daardoor kwam in het Westen het lijden in het middelpunt te staan en dat kwam in de plaats van Jezus’ opstanding en overwinning van de dood!

Jezus verwees herhaaldelijk naar de joodse Tenach (die door christenen het 'Oude' Testament wordt genoemd). Daarin zijn de psalmen van koning David te lezen.
In Psalm 25:4-5 staat:
Toon mij uw wegen, God,
en maak mij uw paden bekend;
wijs mij de weg van uw waarheid en onderricht mij,
want U bent de God die mij redt.

Daar staat dat God redt door ons zijn wegen te tonen, door ons zijn paden bekend te maken, door ons te onderrichten... maar het is aan de mens om zich te laten onderrichten en daarna Gods wegen te gaan.
Als Gods enige daad was de mens te redden, dan zou een onderricht niet nodig zijn - maar de mens wordt pas gered als die na Gods onderricht ook Gods wegen begáát. Het is door de vrije keuze aan de mens om daarvoor te kiezen en zich vervolgens in te spannen zich aan Gods onderricht te houden.


terug naar de vragenlijst

terug naar het weblog







^