Tatoeage, een informatiefolder van de dermatoloog


(bron: www.huidinfo.nl/tatoeage.html)

Wat zijn tatoeages (tattoo)? Tatoeages zijn kleurveranderingen in de huid door kleurstoffen die opzettelijk of per ongeluk in de huid zijn aangebracht.

Hoe ontstaan ze?

Tatoeages die niet met opzet ontstaan, worden vooral gezien na verkeersongevallen op asfaltwegen. Kleine asfaltdeeltjes die tijdens een val in een schaafwond gedreven worden kunnen een permanente grijs-verkleuring van de huid veroorzaken. Ook andere soorten pigment, zoals bijvoorbeeld ijzerzouten, die met kracht in de huid worden gedreven, kunnen een tatoeage geven. De pigmentdeeltjes zijn te groot om door de 'opruimcellen' (macrofagen) van het lichaam te worden afgevoerd en blijven daardoor in de huid op hun plaats liggen.

Geschiedenis

Verreweg de meeste tatoeages zijn opzettelijk aangebrachte afbeeldingen ter verfraaiing van de huid. Het aanbrengen van tatoeages kent een zeer lange geschiedenis die teruggaat tot de prehistorie en tatoeage werd door vele volkeren op alle continenten toegepast. Aanvankelijk door het wrijven van koolstof (as) in, vaak opzettelijk aangebrachte, wonden. Later door het prikken van pigmenten in de huid. Tatoeages hadden bij primitieve samenlevingen vaak religieuze betekenissenof hadden betrekking op culturele tradities van de stam.

Tot op de dag van vandaag is de tatoeage bij verschillende groeperingen in de Westerse samenleving populair gebleven. Waren tatoeages tot enkele tientallen geleden vooral gangbaar bij soldaten en zeevarenden, nu worden ze bij (vooral) jongeren veelvuldig aangebracht.
De belangrijkste reden om een tatoeage te laten zetten is:
- om een bepaalde identiteit te creëeren of te accentueren
- of om bij de groep te horen
- of als protest tegen gezag.

Techniek

Tegenwoordig worden tatoeages aangebracht met apparaten die met een naaldje met grote snelheid pigment door de opperhuid heen op de lederhuid daaronder deponeert. Amateurtatoeages worden gemaakt door het met een naald op de huid gelegen (Oostindische-)inkt in de huid te prikken.

Complicaties
Giftige bestanddelen
Niet alles van aangebrachte pigmenten blijft op de lederhuid liggen, een deel ervan diffundeert er doorheen en verspreidt zich in het lichaam. Sinds 2004 is daarom een aantal kleurstoffen in Nederland verboden, omdat zij giftige en/of kankerverwekkende stoffen bevatten. Dit betreft vooral de zogenaamde AZO-kleurstoffen. In het buitenland worden deze pigmenten nog wel toegepast.

Infecties

De bonafide tatoeëerder gebruikt alleen steriele materialen. Wanneer dit niet gebeurt, kunnen verschillende soorten infectieziekten worden overgebracht. De belangrijkste zijn: hepatitis, syfilis, tuberculose en lepra. In theorie kan ook het HIV-virus door tatoeagenaalden worden overgebracht.
In de zomer van 2004 bleek een bepaalde soort tatoeage-inkt geïnfecteerd te zijn met schimmelsporen en bacteriën die ook gezondheidsrisico's met zich meedragen.

Allergische reacties

Ontsteking van de huid door allergische reacties op het pigment is gezien bij verschillende, overwegend oudere, pigmentsoorten die chroom, kobalt of kwik bevatten.

Verwijdering van tatoeages met laser
Een tatoeage vormt in eerste instantie een bevestiging van een zekere identiteit. Niet zelden verandert deze identiteit in de loop der jarenen wil de bezitter van de tatoeage dit bewijs van de oude identiteit laten verwijderen. Ook tatoeages die in buien van overmoed, verzet tegen gezag of verliefdheid werden geplaatst, blijken soms na jaren (en soms al na dagen...) niet meer zo begerenswaardig.


Tot het einde van de jaren '80 van de vorige eeuw waren tatoeages alleen te verwijderen door wegsnijden of wegschuren. Deze behandelmogelijkheden hadden als nadeel dat zij littekens nalieten.
Nu is het mogelijk (sommige) tatoeages met laser te verwijderen. Door de laser wordt het pigment zeer kort (miljoensten van een seconde) sterk verhit, waardoor de relatief grote pigment-bolletjes uiteenvallen. Vervolgens kunnen de in kleine stukjes verdeelde pigmentdeeltjes langzaamaan door de macrofagen van het immuunsysteem worden opgeruimd. Deze techniek blijkt vooral geschikt voor donkere pigmenten.

Er is discussie gaande wie wel en niet gerechtigd is om laserbehandelingen uit te voeren, dit vooral in het licht van mogelijke risico's die aan het behandelen van tatoeages verbonden zijn. Momenteel is er geen vergunning nodig voor het gebruiken van laserapparatuur. Daarom is het in Nederland mogelijk dat schoonheidsspecialistes en zelfs tattoowinkels laserbehandelingen aanbieden.


Tatoeage resulteert in door het lichaam reizende nanodeeltjes
Scientias, 13 september 2017 Caroline Kraaijvanger
En die belanden onder meer in de lymfeklieren. Onduidelijk is welke gevolgen dat heeft.

In de inkt waarmee tatoeages worden gezet, bevinden zich allerlei elementen. En onderzoekers hebben nu ontdekt dat sommige van die elementen in de vorm van micro- en nanodeeltjes door het lichaam reizen. Het is volgens de onderzoekers voor het eerst dat er overtuigend bewijs is gevonden dat organische en niet-organische pigmenten en onzuiverheden in de inkt in het lichaam gaan circuleren. "Wanneer iemand een tatoeage neemt, kiest deze vaak heel zorgvuldig voor een tatoeëerder die steriele naalden gebruikt," stelt onderzoeker Hiram Castillo. "Niemand checkt de chemische samenstelling van de kleuren, maar onze studie suggereert dat je dat misschien wel zou moeten doen."

Verschillende elementen
De meeste tatoeage-inkt bevat organische pigmenten, maar ook conserveermiddelen en elementen als nikkel, chroom, kobalt en mangaan. Ook treffen we in de inkt vaak titaandioxide aan, een wit pigment. Het element wordt geassocieerd met een tragere genezing van de huid en jeuk: klachten die vaak optreden als iemand een witte tatoeage laat zetten.

Titaandioxide
De onderzoekers richtten zich in hun studie op titaandioxide. Ze zijn erin geslaagd om de locatie van titaandioxide – zodra het in het huidweefsel wordt aangebracht – te volgen. Ze ontdekten dat het element in de vorm van microdeeltjes in de huid blijft rondhangen, maar dat het stofje in nog kleinere deeltjes (nanodeeltjes) naar de lymfeklieren reisden. De nanodeeltjes kunnen er wellicht tot leiden dat de lymfeklieren chronisch iets opgezet raken. Ook zijn er aanwijzingen gevonden dat in de weefsels rondom de uit tatoeage-inkt afkomstige deeltjes biomoleculaire veranderingen optreden.

Nanodeeltjes
"We wisten al dat pigmenten van tatoeages naar de lymfeklieren reisden, omdat we daar visueel bewijs voor hadden: de lymfeklieren nemen de kleur van de tatoeage aan," legt onderzoeker Bernhard Hesse uit. Wat echter niet bekend was, was dat de pigmenten de lymfeklieren in de vorm van nanodeeltjes bereiken. "Wat erop wijst dat ze zich niet net zo gedragen als de deeltjes op micro-niveau. En dat is het probleem: we weten niet hoe nanodeeltjes reageren."

Hoewel dus niet helemaal duidelijk is welke gevolgen deze micro- en nanodeeltjes voor de gezondheid hebben, tonen de onderzoekers wel aan dat (soms giftige) elementen en pigmenten uit de tatoeage-inkt door het lichaam reizen en soms langdurig in bepaalde delen van het lichaam rondhangen. De onderzoekers willen hun studie graag een vervolg geven. Zo zijn ze voornemens om uit te zoeken of er een verband te leggen is tussen bepaalde complicaties na het zetten van een tatoeage en de chemische samenstelling van de tatoeage-inkt.

Bronmateriaal:
"Scientists find that nanoparticles from tattoos travel inside the body" - ESRF


Piercing, een informatiefolder van de dermatoloog
(bron: www.huidinfo.nl/piercing.html)

Wat is piercen?
Piercen is het met een naald de huid doorboren om een versiering in de vorm van een staafje of een ring te kunnen plaatsen. Tot enkele tientallen jaren geleden waren vrijwel alle piercings gaatjes in de oorlel, overwegend bij vrouwen aangebracht. In de afgelopen decennia zijn bij een breed publiek ook andere piercings populair geworden, met name navelpiercings. Ook worden piercings in de neus, oorschelp, wang, tong, tepel en geslachtsdelen aangebracht. Het plaatsen van piercings is niet zonder risico en levert vrijwel altijd een blijvende beschadiging van de huid op.

Wie laat piercings plaatsen?
Piercings in de oorlel komen verreweg het meeste voor, zowel bij mannen als bij vrouwen. Deze vorm van piercing is maatschappelijk het meest geaccepteerd en komt in alle leeftijdsgroepen veel voor. In Nederland heeft 37% van de bevolking van 12 jaar en ouder een piercing en dit is meestal de klassieke piercing van de oorlel. In Nederland is bij kinderen jonger dan 16 jaar overigens toestemming van de ouders nodig om een piercing te plaatsen.
Piercings op andere locaties zoals de tong, tepels of geslachtsdelen zijn veel minder algemeen en het zijn vooral jongeren die deze piercings laten plaatsen.

Wat is de procedure?
Bij het plaatsen van een piercing wordt feitelijk een wond veroorzaakt. Vervolgens wordt de normale wondgenezing gestoord. Het is immers niet de bedoeling dat het gaatje dichtgroeit, maar juist openblijft: er ontstaat een kanaaltje door de huid. Het piercen gebeurt meestal in speciale piercingstudio's.

Wat zijn de risico's en complicaties?
De mogelijke complicaties zijn sterk afhankelijk van de plaats waar de piercing is geplaatst. Een van de meest voorkomende complicaties is een lokale huidinfectie. Dit treedt bij tot bijna 15% van alle piercings op. Deze lokale infectie kan weer leiden tot abcessen en endocarditis (infectie van hartkleppen). Wanneer de piercing in een gebied wordt geplaatst waar van nature veel bacteriën voorkomen (mond, neus, geslachtsdelen) is de kans op infectie waarschijnlijk groter dan wanneer bijvoorbeeld een piercing in de oorlel wordt aangebracht.
Het sieraad in de piercing kan ook aanleiding geven tot een allergische reactie, bijvoorbeeld op nikkel. Ook bloedingen en kraakbeenontstekingen komen voor. Bij piercings in de mond wordt in de medische literatuur schade aan de tanden beschreven evenals spraak- en eetstoornissen.
Endocarditis
Bacteriële endocarditis (infectie van de hartkleppen) na een piercing is een zeldzame, maar ernstige, complicatie en is vooral een risico voor mensen met een aangeboren hartafwijking. Het grootste infectie risico bestaat in de herstelperiode na het plaatsen van de piercing. Deze varieert van 6-8 weken (oor, lip) tot wel 12 maanden (tepel).
Soms wordt bij mensen met een verhoogd risico op endocarditis geadviseerd om voor en direct na het piercen een antibioticum voor te schrijven (antibioticum-profylaxe), net zoals gedaan wordt bij medische operatieve ingrepen. Omdat de herstelperiode na piercing lang is, is het maar de vraag of een normale antibioticum-profylaxe gecombineerd met goed ontsmetten wel volstaat. Goed onderzoek hiernaar ontbreekt. Het plaatsen van piercings bij mensen met een verhoogd risico op endocarditis wordt door cardiologen dan ook dringend afgeraden.
Omdat ook gezonde personen risico lopen endocarditis (en andere infecties) te ontwikkelen mogen piercings alleen onder strikte hygiënische omstandigheden worden geplaatst. Helaas kunnen ook bij hygiënisch geplaatste piercings uiteindelijk infecties optreden.

Piercing of niet?
Zoals bij elke ingreep in het lichaam moeten de mogelijke voordelen en mogelijke nadelen goed tegen elkaar worden afgewogen. De positieve kanten van een piercing kunnen zijn:
- versiering van het lichaam,
- statusverhoging binnen bepaalde groepen,
- verhoging van seksueel genot
- of protesttegen autoriteit (ouders bijvoorbeeld).
Aan de negatieve kant staan de mogelijke medische complicaties op de korte en lange termijn, de mogelijke teleurstelling wanneer het beoogde effect van de piercing niet bereikt wordt of het feit dat de huid of slijmvliezen door het piercen vaak blijvend beschadigd raken. Vermijd daarom impulsieve beslissingen.

Bronnen:
Freund MW, van Iperen GG: Linke lichaamsversiering. Medisch Contact 2008, 63;1248-1251.
Dubose J, Pratt JW. Victim of fashion: Endocarditis after oral piercing. Curr Surg 2004; 61 (5): 474-7.
Armstrong ML, Koch JR, Saunders JC, Roberts AE, Owen DC. The hole picture: risks, decision making, purpose, regulations, and the future of body piercing. Clin Dermatol 2007; 25: 398-406.

terug naar tatoeage en piercing






^