gedachte
De geest vormt door te denken een gedachte: dat, wat gedacht wordt. Een gedachte is een innerlijk lichtbeeld, dat ook een denkbeeld wordt genoemd. Dit beeld wordt door de geest zelf door te denken in zichzelf gevormd; de geest vormt zichzelf als dat beeld, beeldt het in zichzelf uit. Vervolgens kan dat beeld door de geest in de ziel worden afgedrukt en daar als een 'voorstelling' vóór zichzelf worden vastgehouden. Daarna kan een gedachte in de vorm van een geheugenbeeld in het geheugen worden bewaard. De oorspronkelijke betekenis van het woord 'geheugen' is: geheel van gedachten.
Door de denkarbeid kan de ene gedachte in een andere overgaan of kunnen meerdere gedachten met elkaar worden verbonden, waardoor een gedachtenloop of gedachtengang ontstaat, die ook redenering wordt genoemd.
Gedachten zijn de voortbrengselen van de werkzaamheid van het denkvermogen, zoals waarnemingen voortbrengselen zijn van het waarnemen, gevoelens van het voelen en wilshandelingen van het willen.
Voor de woorden 'gedachte' of 'denkbeeld' wordt ook wel het leenwoord 'idee' gebruikt, dat afkomstig is van het Griekse 'idea' met de betekenis: gestalte, vorm, mening, begrip; of 'eidos', met de betekenis: gestalte, vorm, begrip, voorstelling; of 'eidolon' (idool) met de betekenis: beeld, voorstelling. Het woord 'denkbeeld' echter geeft onmiddellijk aan wat er in de geest gebeurt: het is een beeld dat daar door te denken wordt gevormd.
terug naar de woordenlijst G
^