negenvoudigheid
Als de menselijke geest werkzaam wordt met behulp van de geestelijke vermogens, dan komt die werkzaamheid naar buiten toe in de persoonlijkheid tot uitdrukking en wel in de samengestelde toestand. Als de geest bijvoorbeeld in de denkende toestand werkzaam is, dan is het een noodzakelijkheid om er bij te zeggen of dat in de ingekeerde of in de uitgekeerde toestand geschiedt; of dat het een op het ander volgt. Het denken op zich bestaat alleen op denkbeeldige wijze.
Niet alleen in de enkelvoudige, niet samengestelde toestand (zie: zevenvoudigheid), maar ook in de samengestelde toestand is er sprake van een evenwicht van tegendelen; tegendelen die met elkaar samenhangen en elkaar aanvullen. Het tegendeel van het uitgekeerde waarnemen is het ingekeerde willen, van het uitgekeerde denken is het ingekeerde voelen, van het uitgekeerde voelen is het ingekeerde denken en van het uitgekeerde willen is het ingekeerde waarnemen (zie aldaar). In de samengestelde toestand is er sprake van vier paren van tegendelen, waardoor er met de samengestelde vermogens acht persoonlijkheidskenmerken kunnen worden beschreven; daarboven is er één persoonlijkheidskenmerk, de negende, die een samenvatting is van de acht andere. In deze samengestelde toestand wordt de werkzaamheid van de menselijke geest gekenmerkt door negenvoudigheid.
De geestelijke vermogens verkeren in de enkelvoudige, niet samengestelde toestand (de zevenvoudigheid) in een geheel andere toestand dan in de samengestelde toestand (de negenvoudigheid). De beschrijving van de kerneigenschappen van het denken in de enkelvoudige toestand is een andere dan die van de werkzame toestand van het denken in de samengestelde toestand, want de in- of uitgekeerde instelling komt daar dan nog bij en dat geeft een bepaalde kleur aan dat vermogen, waardoor het denken in de uitgekeerde toestand op een geheel andere wijze tot uitdrukking komt dan in de ingekeerde toestand. Daardoor zijn de vermogens in de enkelvoudige toestand (zie bij: waarnemen, denken, voelen, willen) niet te vergelijken met de vermogens in de samengestelde toestand (zie bij: het ingekeerde waarnemen en het uitgekeerde waarnemen, het ingekeerde denken en het uitgekeerde denken, enzovoort).
Als de geest wil doordringen in de geheimen van zichzelf als menselijke geest, zal er rekening mee moeten worden gehouden dat bij de beschrijving van de geestelijke vermogens wordt aangeven of dit in de enkelvoudige, niet samengestelde toestand is, die algemeen omschrijvend is of in de samengestelde toestand, die tot uitdrukking komt in de ervaarbare eigenschappen van de persoonlijkheid in de omgang met anderen.
Doordat de geest de scheppende kern is van het al, zijn alle verschijnselen die zich voordoen in de schepping uitingen van geestelijke eigenschappen. Zo zijn ook de getallen een tot en met negen uitingen van geestelijke eigenschappen, die er de grondslag van zijn. De beschrijving van de eenzijdige persoonlijkheidskenmerken, zoals die samenhangen met de vermogens in de samengestelde toestand, komen overeen met de beschrijving van de betekenis van de getallen een tot en met negen in de numerologie, overeenkomend met de getallenleer van Pythagoras (bij het enneagram worden dezelfde persoonlijkheden beschreven, alleen zijn daar in het verleden een aantal getallen verwisseld: drie en acht, vijf en zeven).
terug naar de woordenlijst N
^