orde
Orde is een toestand die wordt gekenmerkt door regelmaat en nuttigheid in het verloop van bepaalde gebeurtenissen. Het woord komt van het Latijnse 'ordo': rij, rang, regelmaat.
De aanwezigheid van orde komt voort uit het bewust en beheerst gebruik maken van de geestelijke vermogens. Hoe meer de menselijke geest bepaalde zaken en dingen nauwkeurig waarneemt, ze grondig overdenkt en diep doorvoelt, en vervolgens vastberaden een besluit uitvoert, hoe meer uitspraken en handelingen aangepast en zinvol zijn en hoe ordelijker de gebeurtenissen vervolgens verlopen.
Dat betekent dat orde samenhangt met de mate van ontwikkeling van de vermogens en daardoor met het geweten en met deugdzaamheid. Door het geweten wordt de houding naar binnen toe gekenmerkt door zelfbeschouwing (waarnemen), door redelijke (denken) en zedelijke (voelen) overwegingen en door zelfbeheersing (willen); door de deugden wordt het gedrag naar buiten toe gekenmerkt door aandacht (waarnemen), begrip (denken), liefde (voelen) en geduld (willen).
Hoe meer de vermogens tot ontwikkeling zijn gebracht, hoe ordelijker hun werkzaamheid in de geest zelf verloopt. Dat komt naar buiten toe tot uitdrukking in zinvolle uitspraken en handelingen, waardoor ook alles in de omgeving van een ontwikkelde geest ordelijk verloopt.
De orde in Gods schepping hangt samen met de volmaakte en daardoor goddelijke geestestoestand van de algeest. De orde in Gods schepping hangt daardoor samen met Gods volmaakte, gewetensvolle en deugdzame geestesgesteldheid. Hoe meer de menselijke geest daarentegen afwijkt van een gewetensvol en deugdzaam gedrag, hoe meer wordt afgeweken van de orde van Gods schepping. Deze verstoring van de orde van Gods schepping is de oorzaak van de wederwaardigheden van het lot (karma), zowel van personen als van volkeren.
Binnen de orde van Gods schepping bestaat er op de aarde een zekere vrijheidsgraad voor de menselijke geest. Deze vrijheidsgraad is noodzakelijk om de menselijke geest in de gelegenheid te stellen een vrije keuze te maken en zo de geestelijke vermogens zelfstandig te leren gebruiken en daardoor zelf te ontwikkelen. Door deze keuzevrijheid kan de mens zich echter ook gewetenloos en niet deugdzaam gedragen, wat de oorzaak is van alle wanorde in de samenleving.
terug naar de woordenlijst O
^