Planeten in leefbare zone ontstaan in 'organische soep'
allesoversterrenkunde.nl, 15-09-2021
De protoplanetaire schijven rond pasgeboren sterren - platte, ronddraaiende schijven van gas- en stofdeeltjes, waarin planeten samenklonteren - zijn rijk aan organische (koolstofbevattende) moleculen. Dat blijkt uit gedetailleerde waarnemingen van het ALMA-observatorium in Noord-Chili.
Met de ALMA (Atacama Large Millimeter-submillimeter Array) werden de protoplanetaire schijven bestudeerd van vijf jonge, relatief nabijgelegen sterren: IM Lupi, GM Aurigae, AS209, HD163296 en MWC480. Dankzij de hoge gevoeligheid en het oplossende vermogen van ALMA, kon de verdeling van verschillende eenvoudige en complexere organische moleculen in kaart worden gebracht. De waarnemingen zijn verricht in het kader van het MAPS-programma (Molecules with ALMA at Planet-forming Scales), dat onder leiding staat van Karin Öberg van het Center for Astrophysics in Cambridge (Massachusetts). De resultaten zijn gepubliceerd in een reeks artikelen in The Astrophysical Journal Supplement Series.
ALMA ontdekte relatief eenvoudige organische moleculen zoals HCN, C2H en H2CO, maar ook complexere verbindingen als HC3N, CH3CN en C3H2. In de binnenste banen van de protoplanetaire schijven, waar aardachtige planeten kunnen ontstaan, blijken de hoeveelheden van die complexere moleculen tientallen malen groter te zijn dan verwacht. Verder blijken de verschillende moleculen vaak verdeeld te zijn in ringvormige structuren en die verdeling is niet voor elk molecuul gelijk. Dat doet vermoeden dat de atmosferen van de planeten die in die schijven ontstaan, uiteindelijk ook sterk verschillende samenstellingen kunnen hebben.
Volgens de MAPS-onderzoekers is de voorraad aan organische moleculen in protoplanetaire schijven in elk geval groot genoeg voor een rijke chemische en wellicht dus ook biochemische evolutie op toekomstige planeten. (GS)
Bron: National Radio Astronomy Observatory
terug naar het antropisch principe
terug naar het weblog
^