Spiritualiteit
Het woord 'spiritualiteit' hangt samen met het Latijnse 'spiritus', een woord dat is afgeleid van het werkwoord 'spirare': ademen, van 'exspirare': uitademen en 'inspirare': inademen ('inspiratie'). Het woord spiritus heeft daardoor alleen de betekenis: de ademende als datgene in de mens, wat ademt. In het Grieks heeft 'pneuma' en in het Hebreeuws 'ruach' dezelfde betekenis.
De oorzaak hiervan is dat men in het verre verleden, als iemand overleed, alleen zag, dat die persoon de laatste adem uitblies en dat die persoon daarna 'dood' was, niet meer bewoog. Men ging ervan uit dat op het ogenblik dat de levenskracht, de 'vis vitalis' het lichaam verliet en het ademen ophield, dat daarom die kracht datgene moest zijn, wat ademde, waardoor die kracht met ademen, 'spirare' werd verbonden.
Later werd met het woord spiritus, de ademende, de betekenis van het Germaanse woord 'geest' verbonden; maar in de Germaanse talen heeft het woord 'geest' een ruimere betekenis dan alleen 'de ademende', want 'geest' hangt samen het het Gothische 'ghei': het aandrijvende, in beweging zettende. Geist of geest is de levenskracht, de 'vis vitalis', die doet leven, die álles laat bewegen, o.a. het ademen; en die geest doet dat d.m.v. zijn geestelijke vermogens.
In de Germaanse talen is geest een woord dat overeenkomt met de levenkracht zelf, de kracht die vervolgens álle levenuitingen van de mens, van het lichaam veroorzaakt. In de Romaanse talen is het woord voor geest: 'spiritus' beperkt tot het ademen!
De Romaanse talen hebben daardoor in feite geen eigen woord voor 'geest'.
Daardoor heeft het woord 'spiritualiteit' in de zin van 'het geestelijke' of 'het geestelijke leven' niet de vaste betekenis die 'geest' heeft als de algemene kracht, de levenskracht.
Dit heeft een zekere vaagheid, een onduidelijke betekenis van het woord 'spiritualiteit' tot gevolg, dat daardoor een groot aantal betekenissen heeft gekregen en die in de loop van de tijd ook voortdurend zijn veranderd. Ieder mag er eigenlijk zelf zijn betekenis aan geven, want de diepere betekenis van het woord 'spiritus' is niet zoiets duidelijks als 'geest' als de 'in beweging zettende', 'aandrijvende'.
In de Germaanse talen is wel een met spiritus vergelijkbaar woord in gebruik geweest, namelijk het woord 'od', dat samenhangt met 'adem', en 'odkracht' (z.a.).
Onder spiritualiteit versta ik het innerlijke, geestelijke leven in de vorm van gedachten, kennis en gevoelens aangaande de geestelijke kern van de mens, en de uitingen daarvan in uitspraken en gedrag.
terug naar de woordenlijst
terug naar het weblog
^