De verdeling van de landmassa op een planeet kan zijn leefbaarheid beïnvloeden.
The life puzzle: the location of land on a planet can affect its habitability
Royal Astronomical Society, 11 juli 2022
Bron: allesoversterrenkunde.nl
De hoeveelheid vasteland op het oppervlak van een planeet en de verdeling ervan, kan van grote invloed zijn op de leefbaarheid van die planeet. Verschillende landconfiguraties resulteren in sterk uiteenlopende oppervlaktetemperaturen, hoeveelheden zeeijs en waterdamp in de atmosfeer. Tot die conclusies komt een team van de Universiteit van Toronto (Canada) op basis van modelberekeningen, waarvan de resultaten vandaag zijn gepresenteerd tijdens de National Astronomy Meeting in Warwick (VK).
Veel planeten zijn zodanig sterk aan hun moederster gekluisterd, dat één kant van de planeet altijd van de ster af is gekeerd (net zoals de achterkant van de maan altijd van de aarde af wijst). Hierdoor ontvangt het ene halfrond van de planeet veel meer energie dan het andere. Om leven op zo’n planeet mogelijk te laten zijn, moeten de atmosfeer en de oceanen een deel van de energie die van de ster afkomstig is, afvoeren naar de nachtzijde van de planeet. De Canadese onderzoekers hebben geavanceerde modelberekeningen losgelaten op nagebootste aarde-achtige planeten met verschillende land/water-verdelingen aan hun dagzijde.
De ene configuratie bestond uit een centraal geplaatst cirkelvormig continent aan de dagzijde, volledig omgeven door een oceaan. De andere configuratie was precies omgekeerd: een cirkelvormige oceaan, omgeven door land. Voor beide gevallen werd de grootte van de cirkel gevarieerd om vast te kunnen stellen in hoeverre het klimaat op de planeet voor beide configuraties afhangt van de land/water-verhouding. De resultaten laten zien, dat zowel de hoeveelheid landoppervlak als de verdeling van grote invloed zijn voor de oppervlakte-omstandigheden.
Voor modellen met vergelijkbare landfracties aan de dagzijde, maar met tegengestelde land/water-verdelingen, kan de gemiddelde temperatuur met wel 20°C variëren. Verder wijzen de resultaten erop dat de hoeveelheid waterdamp in de atmosfeer van de planeet sterk afhangt van de omvang van de ijsvrije oceaan aan zijn oppervlak. Planeten met een groot landaandeel hebben een hetere en drogere dagzijde, waarbij bewolking en neerslag zich veelal beperken tot kleine centraal gelegen gebieden.
Macdonald, een van de onderzoekers, zegt: "Uitzoeken of er elders in het universum leven bestaat, is een belangrijke uitdaging voor de astronomie en de wetenschap als geheel. Ons werk toont aan dat de verdeling van land op een aardachtige planeet, een grote invloed heeft op het klimaat. Dat zou moeten helpen om astronomen, die naar planeten kijken met instrumenten zoals de James Webb Space Telescope, beter te kunnen laten beoordelen wat ze zien." (EE)
terug naar het antropisch principe
terug naar het weblog
^