de geestelijke vermogens 1
Een kracht is het vermogen arbeid te verrichten, te werken.Een kracht geeft aan een bepaalde zelfstandigheid - zoals de geest, de persoon - het vermogen om te arbeiden, om werkzaam te zijn. Als zelfstandigheid 'vermag' de geest daardoor; heeft ook de geest daardoor het 'vermogen' werkzaam te zijn.
Alles wat er bebeurt - ook wat er door mensen en tussen mensen gebeurt - is van deze geestelijke werkzaamheid met de vermogens afhankelijk, waardoor de eigenschap 'kracht', die de geest het vermogen geeft werkzaam te zijn, de meest wezenlijke eigenschap van de geest is... en in de geest is dit in het bijzonder de bewúste levenskracht: het is een levenskracht, die zich ook van iets bewust kan zijn.
Door iets waar te nemen komt de geest in een gééstestoestand te verkeren, de geestestoestand 'ergens weet van te hebben', 'zich van iets bewust te zijn'. Het 'bewustzijn' is een toestand waarin de géést komt te verkeren als die iets heeft waargenomen ... waardoor het 'bewustzijn' als geestestoestand alleen binnen de geest te vinden - zoals elders beschreven een bolvormige wolk van geestelijk licht en geestelijke warmte.
De werkzaamheid van de geest als kracht wordt gekenmerkt door de vier geestelijke vermogens: het vermogen de dingen waar te nemen, ze te overdenken en te doorvoelen en er dan iets mee te willen doen. Doordat de menselijke geest een bolvorm heeft, heeft de geest een binnen- en een buitenkant; naast de vier vermogens heeft de geest daardoor ook het vermogen de geestelijke werkzaamheid met die vermogens op zichzelf, op het persoonlijke bestaan van zichzelf te richten, binnen die bolvorm, wat de ingekeerde instelling is; of die werkzaamheid naar buiten te keren, buiten zichzelf als die bol, naar de omgeving, naar de gemeenschap, wat de uitgekeerde instelling is.
Aangezien de menselijke geest de hele dag door - bewust of onbewust - met deze vermogens werkzaam is, zijn de eigenschappen van de vermogens op allerlei gebieden van het menselijke bestaan te herkennen en zijn ze in het verleden door oplettende onderzoekers ook als zodanig herkend.
De link onderaan deze pagina leidt naar een PDF met de volgende tabellen over dit onderwerp.
Tabellen A. De geestelijke vermogens als de eigenschappen van de geest:
A1. De vermogens in de drievoudige toestand in de goddelijke geest
A2. De vermogens in de zevenvoudige, niet samengestelde toestand in de menselijke geest
Deze niet samengestelde, enkelvoudige toestand is in feite een kunstmatige beschrijving van de eigenschappen van ieder vermogen apart, want binnen de menselijke geest zijn het licht en de warmte gelijkmatig dooreengemengd, waardoor de geestelijke werkzaamheid van bijvoorbeeld het denken zich geheel binnen de geest afspeelt, wat dan de ingekeerd denkende toestand is, of de geest richt zich vanuit die toestand naar buiten om zijn gedachten aan een ander mee te delen, wat dan de uitgekeerd denkende toestand is; maar tegelijkertijd zijn alle andere vermogens binnen de geest ook werkzaam, maar op de achtergrond.
A3. De vermogens in de negenvoudige, samengestelde toestand in de menselijke geest
Als de geest in zichzelf met zijn vermogens werkzaam is, is dat altijd in de samengestelde toestand; en in de levende wisselwerking tijdens de ontmoeting met een medemens, verkeren de vermogens afwisselend - door vraag en antwoord - in de naar buiten en naar binnen gekeerde toestand. In die toestand komen de vermogens ook in de persoonlijkheid tot uitdrukking.
Tabel B. De geestelijke ontwikkeling als de evenwichtige ontwikkeling van die vermogens door ze bewust en beheerst te leren gebruiken tijdens de omgang met medemensen. Je kunt alleen mens worden door de levende omgang met je medemens.
De drievoudige toestand van de vermogens is de oertoestand, waarin het waarnemen en willen nog één geheel vormen als 'bewuste kracht' (als 'willen-waarnemen'); het is die bewuste kracht die het waargenomene vervolgens gaat beoordelen door het te overdenken en te doorvoelen. Zo doen de vermogens zich voor in de goddelijke geest en in Gods engelen.
In de menselijke geest kunnen de vermogens op twee manieren worden beschreven.
In de zevenvoudige toestand is het de geest, die over de vier vermogens beschikt en over de twee vermogens om de werkzaamheid van die vier naar binnen of naar buiten te richten. Deze toestand is bijvoorbeeld te herkennen in de zeven chakra's en in theoretische, filosofische beschouwingen.
In de negenvoudige toestand zijn de vier vermogens verbonden met de beide instellingswijzen. Zo doen de vermogens zich in het dagelijkse leven voor, herkenbaar in de persoonlijkheid als het ingekeerde willen, het uitgekeerde voelen, het uitgekeerde denken, het ingekeerde waarnemen enzovoort. Zo worden ze ook beschreven in de numerologie en in het daarvan afgeleide enneagram.
Klik hier voor het PDF met de tabellen A geestelijke-vermogens - B geestelijke ontwikkeling.
Dit wordt in een nieuw venster of een nieuw tabblad in de browser geopend.
terug naar de woordenlijst V
^