De brief van Plinius de Jongere aan keizer Trajanus
De kenmerken van christengemeenschappen in de eerste eeuw
Bron: TheologyJeremy
Founder of the Head Covering Movement
Video https://youtu.be/K6wCRJzdP4I?si=SFxnaj4MzwPUYSpn
Plinius: Epistulae, X, 96
Door Dr. Michael Kruger
Inleiding
Een van de vroegste beschrijvingen van christelijke eredienst buiten de Bijbel is niet afkomstig van een gelovige, maar van een vijandige, Romeinse gouverneur. Rond het jaar 112 schreef Plinius de Jongere aan keizer Trajanus over wat christenen deden als ze bijeenkwamen en zijn verslag geeft ons een zeldzame blik op de vroege kerk.
Voordat we zijn beschrijving van de eredienst verder uitdiepen, is het belangrijk om te weten wie Plinius en Trajanus zijn.
Plinius de Jongere was gouverneur van een regio in het Romeinse Rijk in Noord-Turkije, Bythinië, hetzelfde gebied waar 200 jaren later het eerste oecumenische concilie in Nicea zou plaatsvinden. Hij was een productief schrijver en honderden van zijn brieven zijn tot op de dag van vandaag bewaard gebleven. Een ervan, geschreven aan keizer Trajanus, die regeerde van het jaar 98 tot 117, beschrijft hoe hij met christenen in zijn provincie omging.
Wat deze brief zo waardevol maakt, is dat hij heel vroeg in de kerkgeschiedenis geschreven is, geschreven door een ongelovige christenvervolger, dus hij is niet gekleurd door vooringenomenheid in hun voordeel. Hij staat niet achter hen. In plaats daarvan geeft hij ons een blik van buitenaf op hoe de kerk Jezus aanbad.
Plinius' beschrijving van de eredienst
Zo vatte Plinius samen wat hij ontdekte door christenen te ondervragen. Ze waren gewend om op een vaste dag voor zonsopgang bijeen te komen en als antwoord een hymne voor Christus te zingen, als voor een god en zich met een eed te verbinden, niet aan een misdaad mee te werken, maar ook niet om fraude, diefstal of overspel te plegen, hun vertrouwen niet te vervalsen, noch te weigeren een vertrouwen terug te geven wanneer ze daartoe werden opgeroepen.
Na afloop was het hun gewoonte om uit de bijeenkomst te vertrekken en weer samen te komen om te eten, maar dan wel gewoon en onschuldig voedsel.
Uit deze korte brief leren we zes belangrijke dingen over de vroegchristelijke eredienst.
De eerste is dat christenen op een vaste dag bijeenkwamen. Plinius vertelt ons niet welke, maar andere bronnen uit die periode geven aan dat het zondag was, de dag des Heren, en dat ze elkaar voor zonsopgang ontmoetten, tijdens de vierde Romeinse nachtwake.
Ten tweede zongen ze hymnes en de Oxford-vertaling zegt dat dit antifonaal gebeurde, een vraag-en-antwoordmethode, waarbij de ene groep een regel zong en de andere groep antwoordde.
Ten derde merkte Plinius op dat ze tot Christus zongen als tot een god. Als polytheïstische Romein schreef hij niet als een monotheïst, dus hij verwoordde het als een god. Maar toch erkende hij dat gelovigen Christus aanbidden als goddelijk, niet als een louter mens. Jezus is God.
Dit maakt zijn getuigenis tot een zeer vroeg bewijs voor het geloof van de kerk in de goddelijkheid van Christus.
Ten vierde verbonden christenen zich met een eed om naar Gods wet te leven. Dit was niet slechts een innerlijke overtuiging van het geweten, maar een formele belofte om fraude, diefstal, overspel, liegen en andere zonden te vermijden. Ze hielden zich aan de Tien Geboden.
Ten vijfde, na afloop van de liturgie vertrokken ze, maar keerden later terug om een gemeenschappelijke maaltijd te nuttigen. Dit houdt waarschijnlijk verband met het liefdesmaal dat Paulus in Korintiërs noemt.
Ten zesde, in een ander deel van deze brief schrijft Plinius: Ik achtte het des te noodzakelijker om de waarheid te achterhalen door twee slavinnen, diaconessen genoemd, te martelen. Dit bevestigt dat vrouwen al heel vroeg in de kerkgeschiedenis deze rol vervulden, hoewel de meeste geleerden het eerder als een dienende rol zien dan als een formeel kerkelijk ambt.
De les voor ons: Plinius wilde beschuldigen, maar zijn woorden werden een getuigenis.
Onbedoeld liet hij een van de vroegste niet-christelijke verslagen van christelijke eredienst na. Het laat ons zien dat gelovigen zelfs in de vroege jaren n.Chr. trouw bijeenkwamen, tot Christus zongen als God, naar zijn wet leefden en samen het leven deelden.
Oorspronkelijke tekst
One of the earliest descriptions of Christian worship outside the Bible doesn't come from a believer at all, but from a hostile Roman
Bron: TheologyJeremy
Founder of the Head Covering Movement
Video https://youtu.be/K6wCRJzdP4I?si=SFxnaj4MzwPUYSpn
Introduction
One of the earliest descriptions of Christian worship outside the Bible doesn't come from a believer at all, but from a hostile Roman governor. Around the year 112 , Pliny the Younger wrote to the emperor about what Christians did when they gathered, and his report gives us a rare glimpse into the early church.
Before we unpack his description of worship, it Who are Pliny and Trajan?
Pliny the Younger was a governor of a region in the Roman Empire in northern Turkey, the same area where Nicaea would host the first ecumenical council 200 years later. He was a prolific writer and hundreds of his letters have survived to this day. One of them written to the emperor Trajan, who reigned from the year 98 to 117 AD, describes how he dealt with Christians in his province.
What makes this letter so valuable is that it comes very early in church history, written by an unbelieving persecutor of Christians, so it’s not marked by bias in their favor. I'm not on your team. Instead, it gives us an outsider's view of how the church worshipped.
Pliny’s Description of Worship Here's how Pliny summarized what he discovered through interrogating Christians. They were accustomed to meet on a fixed day before dawn and sing responsively a hymn to Christ as to a god, and to bind themselves by oath, not to some crime, but not to commit fraud, theft, or adultery, not falsify their trust, nor to refuse to return a trust when called upon to do so.
When this was over, it was their custom to depart and to assemble again to partake of food, but ordinary and innocent food.
From this short letter, we learn six important things about early Christian worship.
The first is that Christians gathered on a fixed day. Pliny doesn't tell us which, but other sources from that period indicate it was Sunday, the Lord's Day, and they met before daylight sometime between and AM during the Roman fourth watch.
Second is they sang hymns, and the Oxford translation says that this was done antiphonally, a call-and-response style with one group singing a line and another group answering.
Third is that Pliny noted that they sang to Christ as to a god. As a polytheistic Roman, he didn't write like a monotheist, so he phrased it as a god.
But even so, he recognized that believers worship Christ as divine, not a mere man. Jesus is God.
This makes his testimony very early evidence for the church's belief in the deity of Christ.
The fourth is that Christians bound themselves by oath to live by God's law. This wasn't merely an internal conviction of conscience, but a formal pledge to avoid fraud, theft, adultery, lying, and other sins.
We keep the Ten Commandments.
Fifth, after the liturgy ended, they departed but later returned to eat a common meal. This likely connects to the love feast Paul mentions in Corinthians.
Sixth, in another part of this letter, Pliny writes, I judged it all the more necessary to find out what the truth was by torturing two female slaves who were called deaconesses. This confirms that women served in this role very early in church history, though most scholars see it as a service role rather than a formal ecclesiastical office.
The Lesson for Us: Pliny meant to accuse, but his words became a witness.
Without intending to, he left behind one of the earliest non-Christian accounts of Christian worship. It shows us that even in the early’s AD, believers gathered faithfully, sang to Christ as God, lived by his law, and shared life together.
What Rome tried to suppress only gave us a stronger record of the faith. If you want to learn more about what Christianity looked like in the years right around Pliny's letter, I recommend Christianity at the Crossroads, how the nd century shaped the future of the church by Dr. Michael Kruger. It shows why the nd century was pivotal, explaining how Christians worshipped, what they believed, and how they endured in a hostile world.
terug naar de vragenlijst
terug naar het weblog
^