Waarom mannen en vrouwen andere games spelen
Bron: Interview met Prof. Dr. Jeroen Jansz, psycholoog, hoogleraar Communicatie en Media, mediaonderzoeker, Erasmus Universiteit RotterdamScientias. Geschreven door Nathalie Pérez op 18 januari 2015
Mannen houden van actie en geweld in games. Vrouwen spelen liever een spel waarbij ze in een alledaagse, sociale rol kunnen kruipen. Waarom passen de stereotyperingen voor man en vrouw zo exact bij hun gamevoorkeuren?
Mannen spelen liever games waarbij ze het opnemen tegen een vijand. Of games waarbij ze iets kunnen creëren, zoals bij Rollercoaster Tycoon. Vrouwen daarentegen houden meer van puzzelen en spellen met een verhaal. Het liefst een verhaal dat de alledaagse wereld weerspiegelt, zoals bij The Sims. Waarom is dat? Waarom hebben vrouwen en mannen bepaalde gamevoorkeuren?
Jeroen Jansz, mediaonderzoeker en hoogleraar Communicatie en Media, heeft hier een aantal verklaringen voor. "Games zijn eigenlijk het enige medium waarvan je heel zeker weet dat mensen hun volle aandacht erbij hebben," vertelt hij. "Dat is wat ik zo interessant vind aan het medium. Die volle aandacht heb je nodig, anders kom je niet verder in het spel. Het is heel anders dan bijvoorbeeld televisie, waarnaar je kunt kijken en ondertussen ook iets heel anders kunt doen." Maar bij het spelen van een game gaan mensen er juist helemaal in op.
Om die aandacht bij games te houden, is er een bepaalde aantrekkingskracht nodig tot een spel. De speler moet het spel willen spelen en blijven spelen. Zowel mannen als vrouwen zijn gemotiveerd om te gamen. Mannen en vrouwen gamen dan ook net zo vaak.
Waarom?
"Waarom mannen en vrouwen games spelen is niet zo verschillend," vertelt de mediaonderzoeker. "Het is een vorm van vermaak die je even in een andere wereld brengt. En dat is voor mannen én vrouwen de belangrijkste reden om te gamen. Games vervullen die behoefte van zowel mannen als vrouwen zo goed, doordat games een flinke dosis concentratie vereisen." Maar wel is er verschil tussen de soort games waar mannen en vrouwen zich toe aangetrokken voelen.
Socialisatie "Vrouwen spelen veelal 'roze games', mannen spelen meer de 'groen/bruine games'." De kleur roze staat voor verzorging en relaties. Groen en bruin verwijst naar de sportvelden en camouflagekleuren van militairen. "Ik denk dat deze voorkeuren het meest voortkomen uit het cultuurverschil," zegt Jansz. "In een voetbalstadion zijn vrouwen ook in de minderheid. En van de kijkers van sportwedstrijden op tv is de meerderheid ook man. Dat soort patronen kopiëren zich naar games."
Ook al is de maatschappelijke positie van vrouwen ten opzichte van jaren geleden ontzettend veranderd, de mediavoorkeuren van mannen en vrouwen verlopen eigenlijk heel traditioneel langs de traditionele genderlijnen. Dat zie je bij televisie ook: vrouwen houden van romantische comedies, waarin de menselijke relaties centraal staan. Mannen hebben veel meer voorkeur voor sport en actie." Die verschillen zie je terug in de genrevoorkeuren voor games.
Jansz denkt dat deze voorkeuren beginnen in socialisatie: "Jongens en meisjes zijn over het algemeen verschillend en worden daarom ook anders opgevoed. Ze spelen met ander speelgoed en dat is mogelijk van invloed op de voorkeur voor bepaalde games op latere leeftijd."
Waar mannen en vrouwen goed in zijn De games die mannen en vrouwen spelen, zijn duidelijk verschillend. Een man wil actie en sport: want dat is uitdagend. Vrouwen vinden dat minder interessant en zoeken naar de 'roze games'. Roze games zijn vaak kleine puzzels of games die te maken hebben met verzorging. Wellicht komt dit doordat mannen en vrouwen over het algemeen andere kwaliteiten hebben. "Mannen zijn beter in ruimtelijke taken en bepaalde rotatietaken," vertelt Jansz. "Vrouwen zijn veel meer tekstueel georiënteerd. Het is dus ook niet zo verwonderlijk dat die genrevoorkeuren daar redelijk mee overeenkomen.
Vrouwen spelen meer games waar een verhaal in zit. Een verhaal gericht op relaties en emoties." Een voorbeeld van zo'n game is The Sims. Je stelt je eigen Sim samen, bepaalt het karakter, bouwt een huis en gaat een 'leven' leiden. Echt een vrouwending. "Zo zijn er ook nog dat soort spelletjes voor op de telefoon, de tablet en de pc," vertelt Jansz. "Het zijn spelletjes met relatief simpele taken, waarbij je op gekleurde bolletjes moet 'schieten' of dingen in een mandje moet verzamelen; en dat is ook echt een vrouwending." Voorbeelden hiervan zijn Candy Crush en Farm Ville. "Deze spellen worden met name door een grote groep vrouwen gespeeld."
Casual online games
Spelen mannen die casual online games dan niet? "Jawel, maar minder. Ik denk dat mannen weten dat het snel te simpel voor ze is en zij er geen uitdaging in zien. Mannen zijn heel erg gericht op de uitdaging in het spel en bij de 'vrouwenspellen' ervaren ze dat minder, doordat ze een minder diepgaand spel ervaren."
Bij de casual online games heeft de speler een bepaalde opdracht. Die opdracht is anders dan de opdrachten bij de games die mannen graag spelen. Bij casual online games zijn het kleinere opdrachten of taken. Bij de groene/bruine 'mannengames' heeft de speler meer vrijheid in de manier waarop hij aan een missie of opdracht invulling geeft.
Waarom vinden vrouwen andere taken leuk om te voltooien en bevredigen deze niet de behoeften van mannen?
"Vrouwen willen dat een spel realistisch is. Maar bij een spel zoals Killzone, een super realistisch oorlogsspel, is het niet zo dat een vrouw daar dolenthousiast van wordt. Spellen moeten voor vrouwen realistisch zijn in die zin dat vrouwen zich die wereld kunnen voorstellen; dus meer de alledaagse wereld. Of ze nu een boerderij runnen, een paardenfokkerij managen of als Sim willen promoveren om zo een groter huis te kunnen kopen: ze kunnen zich met dit soort situaties identificeren. Mannen willen juist meer 'weg' uit die normale, alledaagse wereld. World of Warcraft is zo'n spel waarbij de kwaliteiten van mannen, zoals ruimtelijk inzicht, van pas komen.
Behoefte aan controle en resultaat
"Als je zo gaat gamen, treed je een wereld binnen die totaal anders is dan de echte wereld. Maar het is vooral een wereld waar je een grote mate van controle over hebt. En dat is iets wat vooral mannen fijn vinden. Je kunt zelf bepalen wat er gebeurt. Je kunt zelf besluiten of je naar links of rechts gaat, of je iemand doodt, dat niet doet of dat later doet, of je vanavond met de andere spelers de draak (World of Warcraft) te pakken neemt of eerst nog met je groep sterker wilt worden en het morgenavond doet. Het geeft een gevoel van controle dat prettig is," legt Jansz uit.
"Zeker jongens hebben dat gevoel van controle veel minder in het dagelijkse leven. Dan móet je van alles en daar hebben jongens sowieso vaak meer moeite mee dan meisjes. Jongens zitten ook te gamen in de klas, meisjes niet. Het idee dat je zelf de bovenbaas bent, geeft je een enorm gevoel van bevrediging. Games bieden je - meer dan bij andere media - iets, wat je in het dagelijkse leven niet krijgt: dat sterke gevoel van controle." Dit gevoel van controle krijg je meer bij games waarin je zelf dingen bouwt of bepaalt wanneer je iets gaat doen. Bij de vrouwenspellen ligt de nadruk juist op opdrachten uitvoeren, waardoor je meer sociale of maatschappelijke mogelijkheden krijgt: een soort ontwikkeling.
Uitdaging
Naast controle kunnen uitoefenen, zoeken mannen in spellen meer uitdaging. "Dit kan uitdaging zijn in de zin van competitie, maar het kan ook uitdaging zijn zónder competitie. Bijvoorbeeld bij de spellen waarbij je toewerkt naar een mooi eindproduct." Jansz vergelijkt het met intensieve hobby's, zoals hout bewerken of met modeltreintjes spelen. "Volwassen vrouwen spelen niet met treintjes; mannen wel. Je kunt iets realiseren waarop je trots bent."
Hiernaast is het volgens de onderzoeker ook een manier voor mannen om zich te onttrekken van de gewone wereld. "Je kunt je onttrekken aan die ingewikkelde interactie met kinderen die niet precies doen wat je zegt, een vrouw die wat anders wil dan jij. Op zolder of in je schuurtje kun je je eigen ding doen."
Voorbeelden van de zogenoemde 'knutselspellen' zijn Rollercoaster Tycoon en SimCity, een simulatiespel waarbij je iets bouwt. "Deze spellen zijn typische mannenspellen," zegt Jansz. Bij het vrouwenspel Delicious Emily's New Beginning moet de speler juist multitasken en oplossingen bedenken voor alledaagse problemen.
|
|
het verschil in verbindingen tussen ♂ en ♀ hersenen in de ♂ hersenen tussen voor en achter (blauw) in de ♀ hersenen tussen links en rechts (rood) |
Maar hoe komt het nu dat mannen en vrouwen zich aangetrokken voelen tot andere games? Buiten de verschillende behoeften van mannen en vrouwen die worden bevredigd bij het spelen van spellen (controle en uitdaging versus realiteit en ontwikkeling), ligt een deel van de gamevoorkeuren vast in het brein. Mannen hebben een andere bedrading in het brein dan vrouwen.
Zo is bij mannen het achterste deel van het brein (visuele functies) beter verbonden met het voorste deel van de hersenen (actie). Hierdoor hebben mannen beter ruimtelijk inzicht, kunnen ze sneller reageren en in actie komen, en kunnen ze sneller bewegingen leren. Kwaliteiten die van pas komen bij de typische mannenspellen zoals World of Warcraft en Call of Duty. Wellicht verklaart dat waarom mannen vaker voor deze spellen kiezen: het zijn spellen waarbij snel moet worden gereageerd. Bovendien geeft de bedrading hun een voordeel bij rotatietaken die vooral bij de mannenspellen nodig zijn.
Geheugen en intuïtie
Vrouwen hebben daarentegen een beter geheugen en een betere intuïtie. Het brein legt sneller verbanden tussen problemen en mogelijke oplossingen. Zo is bij vrouwen het rechter deel van het brein (gevoelsfuncties) beter verbonden met het linker deel van de hersenen (nadenken). Hierdoor kunnen vrouwen beter multitasken en oplossingen bedenken. Deze kwaliteiten kunnen ze gebruiken bij spellen zoals The Sims en casual online games zoals Delicious.
De vrouwelijke bedrading van het brein verklaart daardoor deels waarom vrouwen graag nadenken over oplossingen en goed zijn in raadsel- en puzzelspellen. Ze zijn er simpelweg beter in en mannen zijn beter in de taken die bij mannenspellen een grote rol spelen.
"Als je de voorkeuren van mannen en vrouwen voor games en het spelen van games onderzoekt, kom je al snel uit in een stereotype wereld," zegt Jansz. "En dat komt toch ergens vandaan." Wellicht ligt de spelkeuze van mannen en vrouwen vast in het brein. De typische mannengames en typische vrouwenspellen sluiten gewoon beter aan bij de mogelijkheden en behoeften van mannen en vrouwen.
terug naar man en vrouw
terug naar het weblog
^